3. కర్మ యోగము
జ్యాయసీ చే త్కర్మణస్తే - మతా బుద్ధి ర్జనార్దన తత్కిం కర్మణి ఘోరే మాం - నియోజయసి కేశవ - 1
వ్యామి శ్రేణేవ వాక్యేన - బుద్ధిం మోహయసీవ మే తదేకం వద నిశ్చిత్య - యేన శ్రేయోహ మాప్నుయామ్‌ - 2
లోకేస్మిన్‌ ద్వివిధా నిష్ఠా - పురా ప్రోక్తా మయానఘ జ్ఞాన యోగేన సాంఖ్యానాం - కర్మయోగేన యోగినామ్‌ - 3
నకర్మణా మనారంభా - న్నైష్కర్మ్యం పురుషోశ్నుతే నచ సన్న్యసనా దేవ - సిద్ధిం సమధి గచ్ఛతి - 4
నహి కశ్చిత్‌ క్షణమపి - జాతు తిష్ఠ త్యకర్మకృత్‌ కార్యతే హ్యవశః కర్మ - సర్వః ప్రకృతి జైర్గుణైః - 5
కర్మేంద్రియాణి సంయమ్య - య ఆస్తే మనసా స్మరన్‌ ఇంద్రియార్ధాన్‌ విమూఢాత్మా - మిధ్యా చార స్స ఉచ్యతే - 6
యస్త్వింద్రియాణి మనసా - నియమ్యారభతే -ర్జున కర్మేంద్రియైః కర్మయోగ - మసక్త స్స విశిష్యతే - 7
నియతం కురు కర్మ త్వం - కర్మ జ్యాయో హ్యకర్మణః శరీర యాత్రాపిచ తే - న ప్రసిధ్యే దకర్మణః - 8
యజ్ఞార్ధా త్కర్మణో న్యత్ర - లోకోయం కర్మ బంధనః తదర్ధం కర్మ కౌంతేయ - ముక్తసంగ స్సమాచర - 9
సహ య జ్ఞాః ప్రజాః సృష్ట్వా - పురోవాచ ప్రజాపతిః అనేన ప్రసవి ష్యధ్వం - ఏషవో స్త్విష్ట కామధుక్‌ - 10
దేవాన్‌ భావయ తానేన - తే దేవా భావయంతు వః పరస్పరం భావయంతః - శ్రేయః పర పరమవాప్స్యథ- 11
ఇష్టాన్‌ భోగాన్‌ హి వో దేవా - దాస్యంతే యజ్ఞ భావితాః తైర్దత్తా నప్రదాయైభ్యో - యో భుంక్తే స్తేన ఏవ సః - 12
యజ్ఞ శిష్టా శినస్సంతో - ముచ్యంతే సర్వ కిల్బి షైః భుంజతే తే త్వఘం పాపాః - యే పచం త్యాత్మకారణాత్‌ - 13
అన్నాద్భవంతి భూతాని - పర్జన్యా దన్న సంభవః యజ్ఞా ద్భవతి పర్జన్యః - యజ్ఞః కర్మ సముద్భవః - 14
కర్మ బ్రహ్మోద్భవం విద్ధి - బ్రహ్మా క్షర సముద్భవం తస్మా త్సర్వ గతం బ్రహ్మ - నిత్యం యజ్ఞే ప్రతిష్ఠితమ్‌ - 15
ఏవం ప్రవర్తితం చక్రం - నాను వర్తయ తీహ యః అఘాయు రింద్రియా రామో - మోఘం పార్ధ సజీవతి - 16
యస్త్వాత్మరతి రేవ స్యా - దాత్మ తృప్తశ్చ మానవః ఆత్మన్యేవ చ సంతుష్ట - స్తస్య కార్యం న విద్యతే - 17
నైవ తస్య కృతేనార్ధో - నాకృతే నేహ కశ్చన నచాస్య సర్వ భూతేషు - కశ్చి దర్ధ వ్యపాశ్రయః - 18
తస్మా దసక్త స్సతతం - కార్యం కర్మ సమాచర అస క్తో హ్యాచరన్‌ కర్మ - పరమాప్నోతి పూరుషః - 19
కర్మణైవ హి సంసిద్ధి - మాస్థితా జనకాదయః లోక సంగ్రహ మేవాపి - సంపశ్యన్‌ కర్తు మర్హసి - 20
యద్యదాచరతి శ్రేష్ఠ - స్తత్త దేవేతరో జనః సయత్ప్రమాణం కురుతే - లోకస్తదను వర్తతే - 21
నమే పార్ధాస్తి కర్తవ్యం - నమే కర్మఫలే స్పృహా నాన వాప్త మవాప్తవ్యం - వర్త ఏవ చ కర్మణి - 22
యది హ్యాహం న వర్తేయ - జాతు కర్మణ్య తంద్రితః మమ వర్త్మాను వర్తంతే - మనుష్యాః పార్ధ సర్వశః - 23
ఉత్సీదేయు రిమే లోకాః - నకుర్యాం కర్మ చే దహం సంకరస్య చ కర్తాస్యామ్‌ - ఉపహన్యా మిమాః ప్రజాః - 24
సక్తాః కర్మ ణ్యవిద్వాంసో - యధా కుర్వంతి భారత కుర్యాద్విద్వాం స్తధా - సక్త - శ్చికీర్షు ర్లోక సంగ్రహమ్‌ - 25
న బుద్ధి భేదం జనయే - దజ్ఞానాం కర్మ సంగినామ్‌ జోషయే త్పర్వ కర్మాణి - విద్వాన్‌ యుక్త స్సమాచరన్‌ - 26
ప్రకృతేః క్రియమాణాని - గుణైః కర్మాణి సర్వశః అహంకార విమూఢాత్మా - కర్తాహ మితి మన్యతే - 27
తత్త్వవిత్తు మహాబాహో - గుణకర్మ విభాగయోః గుణా గుణేషు వర్తంత - ఇతి మత్వాన సజ్జతే - 28
ప్రకృతే ర్గుణ సమ్మూఢాః - సజ్జంతే గుణ కర్మసు తా నకృత్న్సవిదో మందాన్‌ - కృత్న్సవి న్నవిచాలయేత్‌ - 29
మయి సర్వాణి కర్మాణి - సన్న్య స్యాధ్యాత్మ చేతసా నిరాశీ ర్నిర్మమో భూత్వా - యుధ్యస్వ విగత జ్వరః - 30
యేమే మతమిదం నిత్య - మను తిష్ఠంతి మానవాః శ్రద్ధావంతో నసూయంతో - ముచ్యంతే తేపి కర్మభిః - 31
యే త్వేత దభ్యసూయంతో - నాను తిష్ఠంతి మే మతం సర్వజ్ఞాన విమూఢాంస్తాన్‌ - విద్ధి నష్టా న చేతసః - 32
సదృశం చేష్టతే స్వస్యాః - ప్రకృతేః జ్ఞానవానపి ప్రకృతిం యాంతి భూతాని - నిగ్రహః కిం కరిష్యతి - 33
ఇంద్రియ స్యేంద్రియ స్యార్ధే - రాగ ద్వేషౌ వ్యవస్థి తౌ తయో ర్న వశ మా గచ్ఛే - త్తౌ హ్యస్య పరిపం ధినౌ - 34
శ్రేయాన్‌ స్వధర్మో విగుణః - పరధర్మాత్‌ స్వనుష్ఠితాత్‌ స్వధర్మే నిధనం శ్రేయః - పరధర్మో భయావహః - 35
అధ కేన ప్రయుక్తోయం - పాపం చరతి పూరుషః అనిచ్ఛన్నపి వార్షే్ణయ - బలా దివ నియోజితః - 36
కామ ఏష క్రోధ ఏష - రజో గుణ సముద్భవః మహాశనో మహాపాప్మా - విద్ధ్యేన మిహ వైరిణమ్‌ - 37
ధూమేనా వ్రియతే వహ్ని - ర్యధా దర్శో మలేన చ యధో ల్బేనా వృతో గర్భ - స్తధా తేనేద మావృతమ్‌ - 38
ఆవృతం జ్ఞానమేతేన - జ్ఞానినో నిత్య వైరిణా కామరూపేణ కౌంతేయ - దుష్పూరేణాన లేన చ - 39
ఇంద్రియాణి మనోబుద్ధి - రస్యాధిష్ఠాన ముచ్యతే ఏతైర్విమోహయ త్యేష - జ్ఞాన మావృత్య దేహినమ్‌ - 40
తస్మాత్త్య మింద్రియాణ్యాదౌ - నియమ్య భరతర్షభ పాప్మానం ప్రజహిహ్యేనం - జ్ఞాన విజ్ఞాన నాశనమ్‌ - 41
ఇంద్రియాణి పరాణ్యాహు - రింద్రియేభ్యః పరం మనః మనసస్తు పరా బుద్ధి - ర్యో బుద్ధేః పరతస్తు సః - 42
ఏవం బుద్ధేః పరం బుధ్వా - సంస్త భ్యాత్మాన మాత్మనా జహి శత్రుం మహాబాహో - కామరూపం దురాసదమ్‌ - 43
