5.కర్మ సన్యాస యోగము
సంన్యాసం కర్మణాం కృష్ణ పునర్యోగం చ శంససి | యచ్ఛ్రేయ ఏతయోరేకం తన్మే బ్రూహి సునిశ్చితమ్ || 1 ||
సంన్యాసః కర్మయోగశ్చ నిఃశ్రేయసకరావుభౌ | తయోస్తు కర్మసంన్యాసాత్ కర్మయోగో విశిష్యతే || 2 ||
జ్ఞేయః స నిత్యసంన్యాసీ యో న ద్వేష్టి న కాంక్షతి | నిర్ద్వంద్వో హి మహాబాహో సుఖం బంధాత్ ప్రముచ్యతే || 3 ||
సాంఖ్యయోగౌ పృథగ్బాలాః ప్రవదంతి న పండితాః | ఏకమప్యాస్థితః సమ్యగుభయోర్విందతే ఫలమ్ || 4 ||
యత్ సాంఖ్యైః ప్రాప్యతే స్థానం తద్యోగైరపి గమ్యతే | ఏకం సాంఖ్యం చ యోగం చ యః పశ్యతి స పశ్యతి || 5 ||
సంన్యాసస్తు మహాబాహో దుఃఖమాప్తుమయోగతః | యోగయుక్తో మునిర్బ్రహ్మ నచిరేణాధిగచ్ఛతి || 6 ||
యోగయుక్తో విశుద్ధాత్మా విజితాత్మా జితేంద్రియః | సర్వభూతాత్మభూతాత్మా కుర్వన్నపి న లిప్యతే || 7 ||
నైవ కించిత్ కరోమీతి యుక్తో మన్యేత తత్త్వవిత్ | పశ్యఞ్శృణ్వన్ స్పృశఞ్జిఘ్రన్నశ్నన్ గచ్ఛన్ స్వపఞ్శ్వసన్ || 8 ||
ప్రలపన్ విసృజన్ గృహ్ణన్నున్మిషన్నిమిషన్నపి | ఇంద్రియాణీంద్రియార్థేషు వర్తంత ఇతి ధారయన్ || 9 ||
బ్రహ్మణ్యాధాయ కర్మాణి సంగం త్యక్త్వా కరోతి యః | లిప్యతే న స పాపేన పద్మపత్రమివాంభసా || 10 ||
కాయేన మనసా బుద్ధ్యా కేవలైరింద్రియైరపి | యోగినః కర్మ కుర్వంతి సంగం త్యక్త్వాఽఽత్మశుద్ధయే || 11 ||
యుక్తః కర్మఫలం త్యక్త్వా శాంతిమాప్నోతి నైష్ఠికీమ్ | అయుక్తః కామకారేణ ఫలే సక్తో నిబధ్యతే || 12 ||
సర్వకర్మాణి మనసా సంన్యస్యాస్తే సుఖం వశీ | నవద్వారే పురే దేహీ నైవ కుర్వన్ న కారయన్ || 13 ||
న కర్తృత్వం న కర్మాణి లోకస్య సృజతి ప్రభుః | న కర్మఫలసంయోగం స్వభావస్తు ప్రవర్తతే || 14 ||
నాదత్తే కస్యచిత్ పాపం న చైవ సుకృతం విభుః | అజ్ఞానేనావృతం జ్ఞానం తేన ముహ్యంతి జంతవః || 15 ||
జ్ఞానేన తు తదజ్ఞానం యేషాం నాశితమాత్మనః | తేషామాదిత్యవజ్జ్ఞానం ప్రకాశయతి తత్పరమ్ || 16 ||
తద్బుద్ధయస్తదాత్మానస్తన్నిష్ఠాస్తత్పరాయణాః | గచ్ఛంత్యపునరావృత్తిం జ్ఞాననిర్ధూతకల్మషాః || 17 ||
విద్యావినయసంపన్నే బ్రాహ్మణే గవి హస్తిని | శుని చైవ శ్వపాకే చ పండితాః సమదర్శినః || 18 ||
ఇహైవ తైర్జితః సర్గో యేషాం సామ్యే స్థితం మనః | నిర్దోషం హి సమం బ్రహ్మ తస్మాద్బ్రహ్మణి తే స్థితాః || 19 ||
న ప్రహృష్యేత్ ప్రియం ప్రాప్య నోద్విజేత్ ప్రాప్య చాప్రియమ్ | స్థిరబుద్ధిరసమ్మూఢో బ్రహ్మవిద్బ్రహ్మణి స్థితః || 20 ||
బాహ్యస్పర్శేష్వసక్తాత్మా విందత్యాత్మని యత్ సుఖమ్ | స బ్రహ్మయోగయుక్తాత్మా సుఖమక్షయమశ్నుతే || 21 ||
యే హి సంస్పర్శజా భోగా దుఃఖయోనయ ఏవ తే | ఆద్యంతవంతః కౌంతేయ న తేషు రమతే బుధః || 22 ||
శక్నోతీహైవ యః సోఢుం ప్రాక్ శరీరవిమోక్షణాత్ | కామక్రోధోద్భవం వేగం స యుక్తః స సుఖీ నరః || 23 ||
యోఽంతఃసుఖోఽంతరారామస్తథాంతర్జ్యోతిరేవ యః | స యోగీ బ్రహ్మనిర్వాణం బ్రహ్మభూతోఽధిగచ్ఛతి || 24 ||
లభంతే బ్రహ్మనిర్వాణం ఋషయః క్షీణకల్మషాః | ఛిన్నద్వైధా యతాత్మానః సర్వభూతహితే రతాః || 25 ||
కామక్రోధవియుక్తానాం యతీనాం యతచేతసామ్ | అభితో బ్రహ్మనిర్వాణం వర్తతే విదితాత్మనామ్ || 26 ||
స్పర్శాన్ కృత్వా బహిర్బాహ్యాంశ్చక్షుశ్చైవాంతరే భ్రువోః | ప్రాణాపానౌ సమౌ కృత్వా నాసాభ్యంతరచారిణౌ || 27 ||
యతేంద్రియమనోబుద్ధిర్మునిర్మోక్షపరాయణః | విగతేచ్ఛాభయక్రోధో యః సదా ముక్త ఏవ సః || 28 ||
భోక్తారం యజ్ఞతపసాం సర్వలోకమహేశ్వరమ్ | సుహృదం సర్వభూతానాం జ్ఞాత్వా మాం శాంతిమృచ్ఛతి || 29 ||
