కర్మసన్యాస యోగము
భగవద్గీత
పోతే కర్మ ఏమిటిక. దాన్ని సాగిస్తున్న దేది. మన ఇంద్రియాలూ - వాటి చుట్టూ ఉన్న ఇంద్రియార్థాలూ. ఇవి రెండూ త్రిగుణాత్మకాలు. వాటిలో జరుగుతున్నది కర్మ. అది ఒక దానితో ఒకటి లావాదేవీ పెట్టుకోటమే కర్మ.
అవి లేకపోతే కర్మ లేదు. ప్రకృతి గుణాలు లేకపోతే అవి లేవు. ప్రకృతి లేకపోతే గుణాలు లేవు. చైతన్యమనే సాక్షి లేకపోతే ప్రకృతి లేదు. చైతన్య శక్తే ప్రకృతి. శక్తి శక్తిమతో రభేదః అని సిద్ధాంతం. శక్తి అనేది జడం కాబట్టి స్వతస్సిద్ధం కాదు. స్వతస్సిద్ధం చైతన్య రూపమైన ఆత్మే. కనుక ఇంతకూ తేలిందేమిటి. ఆత్మ కన్నా దాని శక్తి వేరుగాదు. శక్తి కన్నా దాని గుణాలు వేరుగావు. ఆ గుణాల కన్నా మనః ప్రాణాదులూ వాటికి గోచరించే విషయ ప్రపంచమూ వేరుగాదు. అదే వేరు గాకపోతే వాటిలో కలిగే చలనమంత కన్నా భిన్నం కాదు. అంటే ఏమన్న మాట. జ్ఞానమే చివరకు కర్మగా మనకు దర్శన మిస్తున్నది. అచలమే చలం గనుక ఈ చలాన్ని మరలా అచలమని భావించటమే మనం చేయవలసిన సాధన. అదే ధారయన్ అనే మాట కర్థం. ఆ ఏకైకమైన ఆత్మ చైతన్యమే మొదటి భూమిక నుంచి చివరి భూమికదాకా వ్యాపించి ఉన్నట్టు దర్శించటమే ధారణ. ఇదే అద్వైత ధ్యానం. నిదిధ్యాసన
బ్రహ్మణ్యాధాయ కర్మాణి సంగం త్యక్త్వా కరోతి యః |
లిప్యతే న స పాపేన పద్మపత్రమివాంభసా || 10 ||
అయితే ఒక్కమాట. జ్ఞాన భూమిక నందుకొనే వరకూ కర్మయోగ మవలంబించి తీరవలసిందే తప్పదు. జ్ఞాన ముదయించిన తరువాత
Page 394