Index

శ్రీ విష్ణు సహస్రనామ అంతరార్థము

నామం	అంతరార్థము
భూశయః భూషణః భూతిః	పుట్టినవన్నీ అందులోనే ఉన్నాయి (శయ) అందులోనే (సన) ఫలిస్తున్నాయి. (భూతి) అదే అయి ఉన్నాయి. ఈ రూపాలలో కనిపిస్తున్నదదే.
విశోకః శోకనాశనః	అంచేత దానికీ శోకం లేదు. తద్రూపమే అయిన ఈ భూత జాతానికీ లేదు. తత్సాంగత్యం వల్ల నశింపజేస్తుంది.
అర్చిష్మాన్ అర్చితః కుంభః	చిద్దీప్తి గలదది. కనుక చిద్వృత్తి చేతనే అర్చించవలసినది. చిత్తునే తనలో కుంభించినది. అదే మనలోనూ కుంభింప చేయగలిగినది.
విశుద్ధాత్మా విశోధనః	తత్పదార్థంగా అది ఎప్పుడూ శుద్ధమైనది. త్వంపదార్థమైన మనలనూ శుద్ధి చేయగలదు.
అనిరుద్ధః అప్రతిరథః ప్రద్యుమ్నః అమితవిక్రమః	సజాతీయం చేత నిరుద్ధం కాదది. విజాతీయం చేతా కానిదే. ద్యుమ్నమంటే దీప్తి. ప్రకృష్టమైన చైతన్య దీప్తి అది. వి అంటే ఆకాశం., అనంతమైన ఆకాశాన్ని తనదీప్తితో ఆక్రమించినది. అదే చిదాకాశం.
కాలనేమినిహా వీరః	కాలమనే చక్రాన్ని విరిచి పారవేసింది. వి+ఈర - ఈరణం అంటే చలనం, ఏ మాత్రమూ లేనిది. చలనమే గదా కాలం. దాన్ని నిర్మూలించిందంటే అచలమే అది.
శౌరిః శూరజనేశ్వరః	జ్ఞానశూరుడైన పరమాత్మే శౌరి. అలాంటి శూరులైన జ్ఞాను లందరికీ ఈశ్వర - నాయకుడాయన.
త్రిలోకాత్మా త్రిలోకేశః కేశవః	నిర్గుణమే సగుణమయి త్రిలోకాలకూ (ఆత్మ) స్వరూప మయింది. వాటికి నియామకమయింది. క+అ+ఈశ - బ్రహ్మ విష్ణు మహేశ్వర రూపాలలో కనిపిస్తున్నది. కేశ-కిరణాలుగా

Page 48

బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు