ఉత్తరార్ధము - ఆరోహణ క్రమము
ఆరోపిత జగత్తు కూడా ఒకటి కాదు. శాఖోపశాఖాత్మకం. అందులోకూడా నిలకడ లేదు. క్షణ క్షణమూ పరివర్తన చెందుతుంది. పరివర్తన చెందుతూ సుఖ దుఃఖాదులైన ఫలితాలు కూడా ఒకటి కాదు అనేకంగా మనకందజేస్తుంది. అవి మన కనుకూలమూ కావచ్చు. ప్రతికూలమూ కావచ్చు. ఏదైనా అనుభవించ వలసిందే తప్పదు.
ఇలాంటి అనర్థ జాతమంతా అధిష్ఠాన దృష్టి లేనందువల్లనే వచ్చి పడుతున్నది. దానికి కారణం ఆరోపిత దృష్టి ఉండటమే. కాబట్టి ఈ ఆరోపితమైన జగత్తు మిథ్యా భూత మయ్యే లాగా మనం ప్రయత్నం సాగించవలసి ఉంది. అసలిది మిథ్యా భూతమే. తథ్యమెప్పుడూ కాదు. ఆత్మ చైతన్యానికి ఆభాస రూపమే కదా ఇది. సూర్య రశ్మికి మృగ తృష్ఠిక వంటిది. సూర్య రశ్మే సత్యం. మృగ తృష్ణ కాదు. అలా కనిపిస్తున్నా అది రశ్మి గానే సత్యం గాని జల రూపంగా కాదు. జల రూపంగా అయితే అది మిథ్యే అనాలి మనం.
ఇలాగే ఇక్కడా ఈ నామ రూపాత్మకమైన జగత్తు ఎండమావులలాగా ప్రతీయమానమౌతున్నా చైతన్య రశ్మికి ఇది కూడా ఒక ఛాయె. చైతన్య రూపంగానే ఇది సత్యంగాని తన రూపంలో గాదు. తన రూపంలో ఇది ఎప్పుడూ మిథ్యా భూతమే కాని సత్యంలాగా భాసిస్తుంటుంది. అక్కడ సూర్య తేజస్సును దర్శించక జలమెలా భాసిస్తున్నదో- అలాగే చైతన్య తేజస్సును గ్రహించలేక ఇది కూడూ ప్రతీతమౌతున్నది. ఎంతెంత చైతన్య దీప్తిని మనసులో భావిస్తామో- తదాకారమైన దృష్టినవలంబించి ధ్యానిస్తామో- అంతంత ఈ జగత్తు ఆభాసమై మిథ్యాభూతమై చివరకభావమై పోగలదు. సర్వ జగత్తూ ఇలా అభావమైపోతే-
Page 79
బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు