ఉత్తరార్ధము - ఆరోహణ క్రమము
ఫలాను భవమేమిటి. దానికాధారమేమిటి. ఎలా నిలిచి ఉండగలద అని అడిగితే- దాని ఫలితం అతి సూక్ష్మంగా అదృష్ట రూపంగా ఉంటుందంటారు మీమాంసకులు. ప్రారబ్దం తీరి శరీర పాతం కాగానే అది జీవి ననుసరించి పోయి అక్కడ అనుభవ మిస్తుందంటారు వారు. కాబట్టి ధర్మ పురుషార్థం సద్యః ప్రసాది కాదు.
మోక్ష పురుషార్థాని కిలాటి గొడవ లేదు. ఇది సద్యః ఫలదాయకం, ఎప్పుడుదయిస్తే అప్పుడే ఫలితమిస్తుంది. ఎలాగని అడగ వచ్చు. మోక్షమంటే పరమార్థం. అది ఎప్పుడూ సిధ్ధమయ్యే ఉంది. సాధించవలసింది కాదు. సాధ్యం కాదు గనుకనే యజ్ఞాదికమైన అనుష్ఠాన మక్కరలేదు. జ్ఞానమే అనుష్ఠానం. జ్ఞాన స్వరూపమే గదా మోక్షం. అది స్వర్గాదులైన లోకాంతరాలకు పోయి పొందవలసింది కాదు. పొందబడే స్వర్గంగానీ- దాన్ని పొందే పురుషుడు గానీ- పొందటమనే క్రియ గానీ- మూడూ జ్ఞానమే. ఆ జ్ఞానమే ఫలానుభవం కూడా. అంచేత జ్ఞానం వినా ఇక్కడ మరొక సాధనమేదీ పనికి రాదు. సాధన మనేది ఏదైనా ఉందంటే అది ఆ జ్ఞానానికి ఆవరణమైన అజ్ఞానాన్ని నివారణ చేయటమే. అది " కూడా ఆత్మ చైతన్యానికి అనతిరిక్తంగా భావన చేయటమే. మరేదీ కాదు. ఆత్మ భావనతో అనాత్మ భావన తొలగిపోతే- సాధకుడనీ సాధనమనీ సాధ్యమనీ- మరేదీ మిగలదు. మరేదీ లేకుంటే ఈ జ్ఞాన యజ్ఞాన్ని అనుష్ఠించే యజమానుడికి సర్వమూ తన స్వరూపమే అయిపోగలదు. అమ్మవారికి యజమాన స్వరూపేణి అని పేరు వచ్చిందంటే ఇదే దాని అంతరార్థం. ఆ దేవతా- ఆ దేవతా
Page 117
బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు