ఉత్తరార్ధము - ఆరోహణ క్రమము
అజ్ఞానం తాండవిస్తున్నది. మరలా చైతన్య కాంతి ఉదయిస్తే చాలు. దాని లోనే నామరూపాత్మకమైన అంధకారం అస్తమించి పోతుంది. జ్ఞానం వినా వేరొక పదార్థం లేదు గనుక జ్ఞానమే అజ్ఞాన రూపమైన ప్రపంచాని కెప్పటికైనా శరణ్యం.
41. జ్ఞాన జ్ఞేయ స్వరూపిణీ
42. సామరస్య పరాయణా
ఈ ప్రకారంగా బ్రహ్మాకార వృత్తి రూపమైన జ్ఞాన దీపం చేత అజ్ఞాన రూప ప్రపంచమనే అంధకార మంతా పటాపంచలైతే అప్పుడా మహా శక్తి జ్ఞాన జ్ఞేయ స్వరూపిణిగానే మనకు ప్రత్యక్షమౌతుంది. జ్ఞాన జ్ఞేయాలనేవి పరస్పర విరుద్ధమైన భావాలు కదా. రెండూ ఆవిడ స్వరూపమెలా కాగలవని ప్రశ్న. జ్ఞాన మనేది ఒక వెలుగని వర్ణించాము. అలాంటి వెలుగులో చూచినప్పుడీ జ్ఞేయమంతా దానితో ఏకమై జ్ఞానాత్మకంగానే భాసిస్తుంది. ఆ జ్ఞానమే మరలా ప్రపంచంతో వ్యవహరించేటపుడు జ్ఞేయాత్మకంగా గోచరిస్తుంది. కనుకనే జ్ఞేయ రూపంగా మనం చూస్తున్న దిప్పుడు జ్ఞానమే నని అనుసంధించుకొంటే జ్ఞానమే జ్ఞేయం జ్ఞేయమే జ్ఞానమని సర్వత్రా ఏక రూపంగానే సంవేదన కలుగుతుంది. ఈ సంవేదన అటు జ్ఞాన పక్షాన్నీ ఇటు జ్ఞేయ పక్షాన్నీ ఏ ఒక్క దాన్నీ భజించదు. మన స్వరూపంగానే అనుభవానికి వస్తుంది. రెండూ అప్పుడు మన స్వరూపమే.
దీనికే సామరస్యమని పేరు. సమరస భావమే సామరస్యం. సకల భూతములనూ తన స్వరూపంలోనే ఎవడు దర్శిస్తాడో-తన స్వరూపాన్నే మరలా సమస్త భూతాలలో చూస్తాడో - వాడే సమ " దర్శనుడు. శాస్త్రమిలాగే చాటుతున్నది. జ్ఞేయ జ్ఞానా లంటే
Page 111
బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు