సౌందర్య ప్రత్యభిజ్ఞ
కాళిదాస ప్రత్యభిజ్ఞ 
శార్దూల ఇతి మధ్యాహ్నేపి గ్రీష్మ విరళ పాదప చ్ఛాయాసు వన రాజీషు ఆహిండ్యతే అటవీ తోటవీం. పత్ర సంకర కషాయాణి కటూని గిరి నదీ జలాని పీయంతే. అనియత వేలం శూల్య మాంస భూయిష్ఠ ఆహారో భుజ్యతే. తురగాను ధావన కండిత సంధే రాత్రావపి నికామం శయితవ్యం నాస్తి. తతో మహత్యేవ ప్రత్యూషే దాస్యాః పుత్రైః శకుని లుభైః వనగ్రహణ కోలాహలేన ప్రతిబోధితోస్మి. ఇయతే దానీ మపి పీడా న నిష్క్రమతి. తతో గండస్యోపరి పిటకః సంవృత్తః. హ్యః కిల అస్మాసు అవహీనేషు తాపస కన్యకా శకుంతలా మమ అధన్యతయా దర్శితా. సాంప్రతం నగర గమనస్య మనః కథమపి న కరోతి. అథాపి తస్య తామేవ చింతయతః అక్షోః ప్రభాత మాసీత్. కా గతిః. ఏష ఇత ఏవ ఆగచ్ఛతి ప్రియ వయస్యః. భవతు అంగ భంగ వికల ఇవ భూత్వా స్థాస్యామి. యద్యేవ మపి నామ విశ్రామం లభేయ. ఇదీ పైదాని లాంటిదే. సంస్కృత వాక్య సౌష్ఠవమంతా మూట గట్టిన మాటలు.
ఇలాగే రాజుగారి స్వగతం కూడా ఒకటి చిత్తగించండి షష్ఠాంకంలో. పత్ర మనువాచ్య - కథం సముద్ర వ్యవహారీ సార్ధవాహో ధనమిత్రో నామ నౌ వ్యసనే విపన్నః. అనపత్యశ్చ కిల తపస్వీ. రాజ గామీ తస్యార్థ సంచయ ఇత్యేత దమాత్యేన లిఖితం. కష్టం ఖల్వన పత్యతా. బహుధనత్వాత్ బహు పత్నీకేన తత్ర భవతా భవితవ్యం. విచార్యతం యదికాచి దాపన్న సత్వా తస్య భార్యాసు స్యాత్. నను గర్భః పిత్ర్యం రిక్ష మర్హతి. గచ్ఛ ఏవ మమాత్యం బ్రూహి చూచారా ఈ వాక్య రచనా కౌశలం. ఇలా ఆయా సందర్భాల కనుగుణమైన పద జాలంతో లోకోక్తులతో చక్కని నుడికారంతో సహజ సుందరంగా ఎంత దూరమైనా వ్రాస్తూ పోగలడు. చదువుతూ పోతే ఏమాత్రం విసుగనిపించదు సరి గదా ఇంకా వాక్య మెలాంటిది వస్తుందో ఎలా మలుపు తిరుగుతుందో ఏ చక్కని ప్రయోగం కనిపిస్తుందో చూతామనే కుతూహలం రేకెత్తుతూ పోతుంది. అనువాద మన్నిటికీ మేము చేయకున్నా విమర్శకులు నాటకానువాదాన్ని చదివి స్వయంగా తెలుసుకొని సంతోషించ గలరు.
Page 184
బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు