Index

చిత్రతరంగిణి

దానింబట్టి నేలం గొట్టి కాలంబు తుదముట్టించె, ఒక బడియతో గాడిదను మోదను. ఈడువ జాలక యీడిగిల బడిన యొక్క బక్కయెద్దు. మనకంటె శూరుడు మనరాదు. చేరువం జేరి యెవ్వరో చెవి గఱచెదరు. అర్థశాస్త్రాన భిజ్ఞలయ్యుం పండిత మానులయి. ఆయా సందర్భాలలో దొర్లిన ఇలాంటి మాటలెన్నైనా ఉన్నాయి. అన్నీ చదువరులకు చిరునవ్వు పుట్టించేవే. అసలు మాటకు మాట ఎంత పొందికగా సాగుతుందో ఒక మాట వేయలేమొకటి తీసివేయలేము. అన్యూనా నతి రిక్త మా రచన.

  ఇదంతా ఒక ఎత్తు. ఆయన భాషా శైలి ఒక ఎత్తు. తుద ముట్టగ నీ కబ్బము పదిలముగా జదివినట్టి బాలుర కోలిం బొదలును భాషా జ్ఞానము అని ఆయన ప్రతిజ్ఞే అసలు. భావమూ, భాషా, ఇవి రెండూ రచన అనే రథానికి రెండు చక్రాలు. ఇందులో ఏది లోపించినా దాని గమనం కుంటుపడక తప్పదు. భావాలెంత గంభీరంగా సహజ సుందరంగా చిత్రించాడో సూరి ఆ చిత్రాలకు కావలసిన రంగులు వేసి చూపాడా అనిపిస్తుందాయన శైలి పరికిస్తే. విశ్వరూపంతో సాక్షాత్కారింస్తుంది సూరి శైలి. వ్యావహారికం వ్యావహారికమని గొంతు చించుకొంటున్నారు మన తెలుగువారు. కాని అచ్చమైన వ్యావహారికం నూటికి తొంబది తొమ్మిది మంది వ్రాసి చూపలేరు. వ్రాసిన పది వాక్యాలలో ఎనిమిది కృత్రిమంగా ఏడుస్తాయి. చిన్నయ సూరి గ్రాంధికమని పెరుపెట్టినా, వ్రాసినా అది వ్యావహారికమే. కృత్తి మత ఏమాత్రమూ కానరాదు. మరలా వ్యాకరణ లక్షణానికి సరిపడుతూనే ఉంటుంది. ఈ జోడు గుఱ్ఱాల స్వారి సూరికి తెలిసిట్టు అటు గ్రాంధిక వాదులకూ తెలియదు. ఇటు వ్యావహారికవాదులకూ తెలియదు, చూడండి. దమనకా వినుము. కలకాలంబు బ్రదుకం బోము, చావు నిక్కంబు మన కన్నుల ముందఱం బుట్టిగిట్టిన వారినెందఱం గానము. నిన్న యున్నవాడు నేడు లేడు. సంజీవకుని మాటలివి. కార్యంబుతఱి నీరువట్టని యాకలియని నిద్రయని చూడడు. చక్కెర దిని చేదన వచ్చునే. పూర్వము సంజీవకుండు లోకంబు లోనివాడే. ఏమి కాలదోషంబో, ఇప్పుడీతండాతండు గాడని తోచెడు. ఇవి దమనకుని మాటలు. నేను మృగమను, శిశువను, మా పదువుబాసితిని. బంధములో జిక్కుకొంటిని. దాపున యమునివలె వేటకాని జూచితిని. ఇకనేమి చెప్పవలె. నా ప్రాణము ముక్కాలు మువ్వీసము పోయినదను చిత్రాంగుని మాటలివి. ఇది వ్యావహారికమే అనిపించే గ్రాంధిక శైలి. ఒక్కొక్కచోటనైతే ఇది గ్రాంధికమా,

Page 218

బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు