ఉత్తరార్ధమ్
63
నహిజ్ఞానేన సదృశమ్ - పవిత్ర మిహ విద్యతే
తత్స్యయమ్ యోగ సంసిద్ధః - కాలే నాత్మని విందతి 4-38
అసలు జ్ఞానంతో సమానమయింది మరేదీ లేదీ సృష్టిలో. ఎందుకంటే సృష్టి కర్త జ్ఞాన స్వరూపుడు. "ప్రజ్ఞానం బ్రహ్మ” అని గదా ఉపనిష ద్వాక్యం. అలాంటి సృష్టికర్తవల్ల ఏర్పడిన సృష్టి కూడా జ్ఞానస్వరూపమే. సువర్ణం వల్ల ఏర్పడిన ఆభరణం సువర్ణంకాక మరొకటి ఎలా అవుతుంది. అలాగే సృష్టి కూడా జ్ఞాన స్వరూపమే. పోతే సృష్టికర్తను అన్వేషించే సాధనంకూడా మరొకటి కావటానికి వీలులేదు. అది కూడా జ్ఞానమే కావలసి ఉంది. అవి రెండూ ఒక్కటే నని గ్రహించటమే గదా జ్ఞానమంటే. కాబట్టి జ్ఞానమే ఏకైక మార్గం. మరేదీ గాదు.
అది ఏకైకమే కాక పవిత్రం కూడా. మాలిన్యాన్ని తొలగించే దేదో అదే పవిత్రం. మాలిన్యం మనకీ అనాత్మప్రపంచమే. నామ రూపాత్మకమయిన ఈ ప్రపంచమంతా పూర్తిగా తొలగి పోవాలంటే అది కర్మో పాసనాదులవల్ల దేని వల్లా సమకూరేది కాదు. కారణ మేమంటే అందులో భేద వాసనలు అంతో ఇంతో వ్యాపించి ఉంటాయి. ఒక్క జ్ఞానంలోనే అలాంటి భేద దృష్టి లేనిది. అందుచేత పావనమైన మార్గం కూడా అదే.
అయితే ఇక మిగతా మార్గాలు దేనికి. వాటన్నిటికీ తిలాంజలి ఇచ్చి జ్ఞాన మార్గాన్ని పట్టుకొంటే సరిపోదా అంటే సరిపోతుంది వాస్తవానికి. సందేహం లేదు. అయితే అది ఉత్తమాధికారి మాత్రమే చేయగలడు. ఉత్తమాధి కారు లెందరున్నారు లోకంలో. వేళ్ళమీద లెక్క పెట్టవచ్చు. మిగతా జన బాహుళ్య మంతా మంద మధ్యముల జాబితాలో చేరినవారే అలాంటి వారొక్కసారిగా ఈ భూమికకు లంఘించలేరు. సోపాన క్రమంలో ప్రాకి చేరవలసి ఉంటుంది. ఈ సోపానాలే కర్మ-ఉపాసన -సమాధి- ఇలాంటి వన్నీ.
వీటి మూడింటినీ కలిపి ఒక్క మాటలో వర్ణిస్తే అది యోగం. ఈ యోగాన్ని మొదట కొంతకాలం యథాశక్తిగా అనుష్ఠిస్తూ పోవాలి మానవుడు. దానితో బాగా సిద్ది కలుగుతుంది. సిద్ధి అంటే ఇక్కడ శుద్ది అని అర్థం. ఆవరణ విక్షేప శక్తుల విజృంభణ అణగారి పోవటమే శుద్ది. తన్మూలంగా సత్త్వం బాగా పెరిగి కొంత కాలానికి అప్రయత్నం గానే అది జ్ఞానాన్ని ప్రసాదిస్తుంది.
