పూర్వార్థమ్
48
అంత కాలేపి మామేవ స్మరన్ ముక్త్వా కళేబరం
యఃప్రయాతి సమద్భావం- యాతినాస్త్యత్ర సంశయః 8-5
అయితే ఇక్కడ ఒక అశంక. అంతకాలమంటున్నారు. మరలా చలనం లేదంటున్నారు. చలనం లేదన్నప్పుడది అంతమెలా అవుతుంది. అంతమయితే చలనమెలా లేకపోతుంది. చూడబోతే విప్రతి షిద్దంగా Contradictory ఉన్నదీ వాక్యమని ప్రశ్న వస్తుంది. దానికి మరలా సమాధానమిస్తున్నది శాస్త్రం.
ఇందులో విప్రతి షేధ మేమాత్రమూ లేదు. ఎందుకంటే అంతమని చెప్పింది మేము సాధకుడి ఆత్మకుకాదు. ఆత్మగా భావించే శరీరానికి. జ్ఞానోదయం కాగానే ప్రారబ్దావసానంలో దానినక్కడే వదలి వేస్తాడు సాధకుడు. మరి ఆత్మ కంతమే లేదు. కాబట్టి సాధకుడి స్వరూపమే కాబట్టి అలాగే నిలిచి ఉంటుందది. ఇక్కడ ఉన్న విశేషమేమంటే మామూలుగా లౌకికుల నందరినీ అవసానంలో శరీరమే వదలి పోతుంది. సాధకుడి విషయ మలాగాదు. ఆపాటికి వాడు సిద్ధుడయి ఉంటాడు కాబట్టి అతణ్ణి శరీరం వదలడం కాదు. అతడే శరారాన్ని వదలి వెళ్ళుతాడు. అంటే ఎక్కడికో పోతాడని కాదు మరలా శరీరాదు లను కూడా బ్రహ్మంగానే భావించి అలాగే నిలిచి ఉంటాడని భావం.
అందుకు కారణం నిరంతరమూ ఆబ్రహ్మభావాన్ని నిలుపుకోవటమే. దీనికే స్మరణమని మరొక నామధేయం. తత్త్వస్మరణం వల్ల వాటి స్వరూపమే తదా విష్టమై తన్మయంగా పరిణమిస్తుంది. అసలు తత్త్వమే గదా అది. అలాంటప్పు డది శరీరం లాగా అంతరించే ప్రసక్తి ఎక్కడిది. అంతరిస్తే అది తత్త్వమెలా అవుతుంది. అంతరించేది శరీరమే.
అయితే శరీరాన్ని వదలి అతడెక్కడికో వెళుతాడని పేర్కొన్నారే. అదేమిటని ప్రశ్న. మాట సామెతగా చెప్పిందేగాని ఎక్కడికో వెళ్ళటం కాదది. అయితే ప్రయాతి అనేమాట కర్దమేమిటి? లోకుల దృష్టిని బట్టి చెప్పినమాట అది. చచ్చిన వాడి శరీరం కనిపిస్తున్నది. వాడు కనిపించటం లేదు. దానిని బట్టి వాడుదీన్ని విడిచి ఎక్కడికో వెళ్ళాడని భావించటం సహజమే. కాని వాడెక్కడికో వెళ్ళలేదు. వాడి దృష్టితో చూస్తే అక్కడే ఉన్నాడు వాడు. "స మద్భావమ్ యాతి” అంటు న్నాడు భగవానుడు, అంటే బ్రహ్మభావంతోనే ఉన్నాడు. బ్రహ్మమెక్కడ ఉంది. అంతటా ఉంది. అన్నిటిలోనూ ఉంది. కాబట్టి ముక్తుడైన వాడంతటా అన్ని రూపాలుగా అక్కడే ఉన్నాడని భావం.
