Index

శ్రీ విష్ణు సహస్రనామ అంతరార్థము

నామం	అంతరార్థము
వృక్షః	ఛేదిస్తాడు (వృక్ష-ప్రశ్చనాత్) తన స్వరూపంతో ఆవరిస్తాడు (వృక్ష-సంవరణాత్)
పుష్కరాక్షః మహామనాః	పుష్కరమంటే ఆకాశం. ఆకాశమంత చూపు. అనంతమైన సంకల్పమూ కలవాడాయన.
భగవాన్ భగహా	జ్ఞానైశ్వర్యాదులూ, ప్రవృత్తి నివృత్త్యాదులూ (భగ) పరిపూర్ణంగా ఉన్నవాడేది చేయరాదు. మనకున్న (భగ-భాగ) జీవభావం (హా) పోగొట్టటంలోనూ ఆశ్చర్యం లేదు.
నందీ వనమాలీ హలాయుధః ఆదిత్యః జ్యోతిరాదిత్యః సహిష్ణుః గతిసత్తమః	జీవభావం పోతే అంతా నందమే ఆనందమే. సంసారమనే వనమాలా మనదే. దాన్ని ఒక పొలంలాగా దున్ని వేసే హలాయుధమూ మనదే. రెండూ మనకధీనమే. హలాయుధు డసలు పరమాత్మ. జ్ఞానలాంగలంతో జ్ఞేయక్షేత్రాన్ని దున్నుతూనే ఉంటాడు. సంసార సాగరాన్ని పీల్చివేసే ఆదిత్యుడూ (ఆదత్తే ఇతి) ఆయనే. తమస్సుకు పరమైన జ్యోతి అది. అన్నింటినీ సహించగలదది. అంతకు మించి మరొకటి లేదు గమ్యం జీవులకు. గతులన్నింటికీ పరాగతి అది.
సుధన్వా ఖండపరశుః	ధనుర్ధరుడైన రాముడూ ఆయనే. పరశురాముడూ ఆయనే వేరుకాదు.
దారుణః ద్రవిణప్రదః	అసుర దారణుడయి కశ్యపాదులకు ద్రవ్యాన్ని దానం చేసిన వాడూ ఆయనే. ఆ మాటకు వస్తే ధనుస్సు శరీరమే. ఖండపరశువు మనస్సే. దారుణం అన్నిటినీ చొచ్చుకొని పోయే ఇంద్రియాలు. పోతే ద్రవిణం శబ్దాది విషయజాతం. ఇవి ఇచ్చేవాడు (ప్రదదాతీతి) త్రోసి పుచ్చేవాడూ (ప్రద్యతి) ఆ పరమాత్మేనని తాత్పర్యం.

Page 44

బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు