Index

శ్రీ విష్ణు సహస్రనామ అంతరార్థము

నామం	అంతరార్థము
సోమపః అమృతపః సోమః	సోమ అంటే చంద్రుడు, చంద్రుడంటే మనస్సు, అమృతమంటే అవ్యక్తం లేదా మాయ. ఆ రెండింటినీ ప అంటే కబళించిన వాడు, కబళించి స+ఉమా సోమ. నిత్యమైన తన చైతన్య శక్తితో నిలిచి ఉంటాడు.
పురుజిత్ పురుసత్తమః	పురు అంటే సర్వం. సర్వమూ జయించి సర్వమూ సత్తా రూపంగా ధరించి ఉంటాడా ఈశ్వరుడు.
వినయః జయః	వినయమంటే శిక్షణ. ఇలాంటి ఆధ్యాత్మికమైన శిక్షణనే అవలంబించి జయాన్ని పడయమని సాధకులకు బోధిస్తున్నాడు.
సత్యసంధః	అలాంటి వినీతులకు సత్యమైన తన స్వరూపాన్ని సంధిస్తాడు. అలా సంధించటం సత్యమేనని (సంధ) ప్రతిజ్ఞ చేసి చెబుతున్నాడు.
దాశార్హః సాత్వతాం పతిః	దాశమంటే దాస్యం కావచ్చు. దానం కావచ్చు. మన సర్వస్వ దానమే తనకు చేసే కైంకర్యమంటున్నాడు. సత్త్వగుణ సంపన్నులైన సాత్వతులే అలా చేయగలరు. వారి నెప్పుడూ పాలిస్తూనే ఉంటాడాయన.
జీవః వినయితా సాక్షీ	అసలీ జీవులలో ఉన్న జీవ లక్షణమాయనే. క్షేత్రాలలో క్షేత్రజ్ఞుడుగా ప్రవేశించి వినయితా-వివిధ మార్గాలలో నడుపుతూ మరలా ఈ జీవులకు సాక్షిగా నిలిచి ఉన్నాడు.
ముకుందః అమిత విక్రమః	ఆ సాక్షిని పట్టుకొంటే చాలు. ముకుం-ముక్తిని, ద-ప్రసాదిస్తాడు. అమిత విక్రముడాయన. కనుకనే ఈ జీవుల మితమైన విషమమైన క్రమాన్ని పోగొట్టగలడు.
అంభోనిధిః అనంతాత్మా	అంభస్సంటే భూత పంచకం. దానికి నిధానం. ఆస్పదమాయన అనంతమంటే ఆకాశం. ఆకాశమే శరీరమాయనకు.

Page 41

బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు