ఒకదానికి విజాతీయమేదైనా ఏర్పడితే అక్కడికది ఆగిపోతుంది. అలా ఆగటమే దాని అంతం. లోకంలో ప్రతి ఒక్కటీ విశేషమని గదా పేర్కొన్నాము. విశేషం గనుకనే దానికి భిన్నమైన మరి ఒక విశేషం దగ్గర అది ఆగిపోతుంది. పృధివి ఒక విశేషం. అది జలం దగ్గర అంతమయింది. జలం విశేషం. అది తేజస్సు దగ్గర నిలిచిపోయింది. అప్పటికన్నీ అంతమయ్యేవే. కాని వాటన్నిటిలో సమానంగా పరచుకొని ఉన్న ఈ సత్తా స్ఫూర్తులు మాత్రమలా తెగిపోవు. అన్నిటిలో సాగిపోతుంటాయి. సాగిపోతే ఇవి వాటికంతం గదా అని అడగవచ్చు. ఇవన్నీ మరలా దాని విభూతీ విస్తారమే కాబట్టి అంతమనే ప్రశ్న లేదు. అదే ఇది అని నిరూపించాము. కాబట్టి దానికది అంతమెలా కాగలదు. కనుక ఏకైకమైన ఆ నారాయణ తత్త్వ మెప్పుడూ అనంతమే. జనన మరణాది ప్రసక్తి లేదు దానికి. జనన మరణాలంటే అవి ఒక విశేషమే వికారమే. వాటిని కూడా వ్యాపించి తన స్వరూపంగా దర్శిస్తున్నదది. కనుకనే అవ్యయం. జనన మరణాలుగా ఖర్చయి పోదు. మారిపోదు. పోదంటే ఇప్పుడీ మాట ఆకాశానికి కూడా వర్తిస్తుంది గదా అని శంకించవచ్చు ఈనాటి భౌతిక శాస్త్రజ్ఞుడు. ఆకాశం ప్రమేయమే గాని ప్రమాణం కాదు. కారణం దానికి జ్ఞానం లేదు. అది ఉన్నదీ కనిపిస్తున్నదని చెప్పేది సామాన్య రూపమైన చైతన్యమే. అదే దీనికి ప్రమాణం. మరి దానికో. దానికేమిటి ప్రమాణం. అక్కర లేదు జ్ఞాన స్వరూపమే కాబట్టి దానికదే ప్రమాణం. దీన్నే స్వతః ప్రమాణ మంటారు. కవి మ్మనే మాట అందుకే వచ్చింది.
Page 143
