సాంఖ్య యోగము
భగవద్గీత 
ఏ ఆలోచనా పెట్టుకోకుండా కొంచెం సేపు ఊరక కూచున్నావంటే తెలిసిపోతుంది. అది జాగ్రత్తు గాదు. నిద్ర గాదు. కేవలం నేనున్నా ననే ప్రజ్ఞ. అదే నీ ఆత్మ. అసలైన ఆత్మ. ప్రత్యగాత్మ. అదే నిత్య సిద్ధం సత్యమని పట్టుకొన్నావంటే తాం స్తితిక్షస్వ. నీవు వీటి వల్ల కలిగే బాధ లన్నింటినీ భరించవచ్చు. ఎలాగ. బాధ కూడా మనసులో కలిగే వృత్తే. మనసు వరకే దాని ప్రయాణం. అక్కడి కది ఆగిపోక తప్పదు. దాని రాకపోకలు చూస్తున్న నీ జ్ఞానానికి బాధేముంది. బాధకు సాక్షి బాధితం కాదు.
యం హి న వ్యథయంత్యేతే పురుషం పురుషర్షభ |
సమదుఃఖసుఖం ధీరం సోఽమృతత్వాయ కల్పతే || 15 ||
నిజమే సాక్షికే బాధా లేదు. లోకంలో అంతే. శాస్త్రంలో అంతే. చూడండి. లోకంలో కూడా ఏ పనిలోనైనా తలదూర్చి చేస్తున్న వారికే దానివల్ల కలిగే కష్టనష్టాలు. ఊరక నిలబడి చూస్తున్న వాడికి లేదు. అలాగే ఆధ్యాత్మరంగంలో కూడా ఆత్మ అనేది కేవలం ద్రష్ట Spectator మాత్రమే నని గుర్తించిన వాడెందులోనూ పడిపోడు. ఆలోచనలలో పడిపోడు. వాటి మూలంగా కలిగే కష్ట సుఖాలలో పడిపోడు. యం హి న వ్యధ యంత్యేతే - అప్పుడు వాడి నేదీ బాధించదు.
అయితే ఒక్కటీ కండిషన్. పురుషం - వాడు పురుషుడయి ఉండాలి. పురుషుడేమిటి ఇప్పుడు మనం పురుషులమే గదా. కాదు. పురుషార్ధమనే మాటలో ఉన్న పురుషుడు కాదిక్కడ పురుషుడంటే అక్కడ మానవుడని
Page 67
బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు