ఆత్మసంయమ యోగము
భగవద్గీత 
ప్రశాంతమనసం హ్యేనం యోగినం సుఖముత్తమమ్ |
ఉపైతి శాంతరజసం బ్రహ్మభూతమకల్మషమ్ || 27 ||
ఇలాంటి ఏకాత్మ భావమే బ్రహ్మ భావం - బృహత్వా దృం హణత్వా ద్భర్హణత్వా దృహ్మ అన్నారు. అన్నిటికన్నా పెద్దది. అన్నింటినీ తనలో ఇముడ్చుకొన్నది. అన్నిటినీ నలగగొట్టి తనలో కలుపుకొని తనకు తానే మిగిలిపోయింది. అదే బ్రహ్మమనే మాట కర్ధం. అప్పుడంతా ఏకమే అది నేననే స్ఫురణే కాబట్టి బ్రహ్మమన్నా ఏకాత్మ భావమన్నా ఒక్కటే. బ్రహ్మ భూతమంటే ఇలాంటి బ్రహ్మ భావం లేదా ఏకాత్మ భావమందుకొన్న వాడవుతాడట. ఎవడు యోగి. యోగారూఢుడయిన వాడు. యోగాభ్యాసం చేసి చేసి అందులో సిద్ధి పొందినవాడు కేవలం బ్రహ్మ స్వరూపుడే. జీవన్ముక్తుడని పేర్కొంటారు భగవత్పాదులు. ఎందుకంటే అకల్మషం. వాడికిక ఏ కల్మషమూ లేదు. ధర్మాధర్మాది ద్వంద్వాలేవీ పనిచేయవు వాడిమీద. శుద్ధ చైతన్య స్వరూపుడు వాడు. శాంతరజసం - రజో మాలిన్యం కూడా కడిగేసినట్టయి పోయింది వాడికి. రజస్సంటే చలనాత్మకం చలనమే అనాత్మ భావం. విశేషాలే గదా చలిస్తాయి. నామరూపాలే విశేషాలు. అవి సచ్చిద్రూపంగా మారాయి వాడికి. ఇక చలనమేముంది. చలనం లేదంటే రజస్సు శమించినట్టే. శమిస్తే ప్రశాంత మనసం. వాడి మనస్సు కూడా దానితో పాటు శమించింది. అంటే మనసు ఆత్మగా మారింది. అది ఆత్మే. మనసు గాదు. అలాటి యోగిన ముపైతి. యోగసిద్ధుడికి
Page 503
బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు