ఆత్మసంయమ యోగము
భగవద్గీత 
జ్ఞానముదయిస్తే అజ్ఞానం పోతుంది. అజ్ఞానం పోతే ఉపాధులూ కనపడవు. అప్పుడు శాంతి తనకు సహజమేనని గుర్తు వస్తుంది. అందుకే అలాటి ఆత్మజ్ఞానం సంపాదించటానికే ఇంత అభ్యాస ప్రయాస యోగికి. తనకు సహజంగా ఉన్నదాన్ని గుర్తు చేసుకోటమే ఇంతకూ. లేనిదాన్ని సాధించటం కాదు.
నాత్యశ్నతస్తు యోగోఽస్తి న చైకాంతమనశ్నతః |
న చాతి స్వప్నశీలస్య జాగ్రతో నైవ చార్జున || 16 ||
సిద్ధ సాధన మంటారు దీన్ని వేదాంతులు. ఆత్మ జ్ఞానం సిద్ధమే మనకు. క్రొత్తగా సాధించ వలసింది లేదు. అయినా అజ్ఞానవశాత్తూ దూరమయినట్టు భావిస్తున్నాము. అలాటి అపోహ ఉన్నంత వరకూ దాన్ని సాధించే ప్రయత్నం చేయక తప్పదు. ఫలిత మబ్బిన తరువాతనే ప్రయత్న మక్కర లేదని తెలిసేది. అంతవరకూ తాత్కాలికంగా ప్రయత్నమనేది చేయక తప్పదు. అదే మొదటి నుంచీ చెబుతూ వచ్చింది. అది ఎక్కడ మానేస్తారో మానేస్తే వస్తుసిద్ధంగా ఉన్నా ఆత్మ స్వరూపం మానవుడి అనుభవానికి రాదే ఎలాగా - అని మన బదులు తాపత్రయ పడుతున్నది శాస్త్రం. కనుకనే ఫలితం చెప్పక ముందూ ఫలితం చెప్పిన తరువాత కూడా ప్రయత్నానికే ప్రాధాన్యమిచ్చి దాన్ని పదే పదే వర్ణిస్తూ పోతుంది.
ఇప్పుడలాగే వర్ణిస్తున్నది మళ్లీ ఆ వర్ణించటంలో కూడా ప్రతిలోమంగా వర్ణిస్తుంది మొదట. దాన్నే తరువాత అనులోమంగా కూడా
Page 481
బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు