ఆత్మసంయమ యోగము
భగవద్గీత 
ఆత్మను శుద్ధి చేయటానికి. ఆత్మేమిటి. అంతఃకరణమని వ్రాస్తున్నారు. నీకొక్కటే హెచ్చరిక. ఆత్మ - శుద్ధి - ప్రయత్నం - నిరోధం నిగ్రహమని ఎక్కడ వచ్చినా అది శరీరేంద్రియ మనః ప్రాణాల వరకేనని అర్ధం చేసుకోవాలి మనం. వీటికే ఏ శుద్ధి అయినా ఏ నిగ్రహమైనా. అసలైన ప్రత్యగాత్మకు కాదు. దాన్ని చూడాలంటే ఇవి మన మార్గాని కంతరాయం. కనుక వీటిని శుద్ధి చేసుకొని అదుపులో పెట్టుకొంటే గాని ఆత్మదాకా ప్రయాణం చేసి దాన్ని పట్టుకోలేము. పట్టుకొంటే అది ఎప్పుడూ పరిశుద్ధమే. అది నా స్వరూపమేననే సత్యం అనుభవానికి వస్తుంది. ఇదీ ఇందులో ఉన్న ఆంతర్యం.
సమం కాయశిరోగ్రీవం ధారయన్నచలం స్థిరః |
సంప్రేక్ష్య నాసికాగ్రం స్వం దిశశ్చానవలోకయన్ || 13 ||
మనసు దగ్గరికి వెళ్లి మళ్లీ వెనక్కు వస్తున్నాడు మహర్షి. మాటి మాటికీ సాధ్య సాధనాలు రెండూ గుర్తు చేయాలి మనకు. అప్పుడుగాని రెండింటికీ ఉన్న స్థానమేమిటో మనకు చక్కగా అవగాహనకు రాదు. ఏది మరిచిపోయినా కష్టమే. సాధనం మరచి సాధ్యన్నీ పట్టుకోలేము. సాధ్యాన్ని మరచి సాధనం పట్టుకొన్నా ప్రయోజనం లేదు. సాధనం ద్వారా సాధ్యం వరకూ ప్రయాణం చేసినప్పుడే ఫలసిద్ధి. అప్పుడిక సాధన మక్కర లేదు. సాధ్యంలో కలిసి పోతుందది. ఇదీ సూత్రం.
దీన్ని దృష్టిలో ఉంచుకొని గీతాచార్యుడు మనకు బాహ్యమైన ఆసనం వర్ణించి చెప్పి మరలా సాధకుడు తన శరీరాన్ని ఎలా ధరించి కూచోవాలో అది బయటపెడుతున్నాడు.
Page 475
బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు