ఆత్మసంయమ యోగము
భగవద్గీత
రహసిస్థితః - అది కూడా ఎక్కడైతే సాధ్యం. ఏకాంతమైన ప్రదేశాలలో. గిరి గుహాదౌ అంటున్నారు. అరణ్య గుహా నదీ సైకతాది స్థలాలలో లోకుల తాకిడి అంతగా ఉండదలాటి చోట. అక్కడ కూచోవాలి సాధకుడు. ఎలా కూచోవాలి. ఏకాకీ. పక్కన ఎవరూ లేకుండా ఒంటరిగా కూచోవాలి.
యత చిత్తాత్మా నిరాశీః అలా కూచున్నా సుఖం లేదు. మనసూ దేహమూ చలిస్తూనే ఉంటాయి. మనసా లోచిస్తుంటుంది. శరీరం దాని కనుగుణంగా కదులుతూ ఉంటుంది. నిలకడగా ఒక్క క్షణం ఊరక కూచోలేవు. అంచేత వాటినదే పనిగా అదుపులో ఉంచుకోవలసి ఉంటుంది. అలా తాను చెప్పిన మాట విన్నప్పుడే తన సాధన కవి సహకరిస్తాయి. లేకపోతే వాటి దారి వాటిది. తన దారి తనది. ప్రయోజన ముండదు. అంతేకాదు. మనసు స్వాధీనం కావాలంటే ఆశీస్సు లేవీ ఉండగూడదు. ఆశీస్సంటే ఆశ కోరిక. వీత తృష్ణః అని వ్రాశారు భాష్యకారులు. ఏవిధమైన విషయాభిలాష వాటి మీద చాపల్యమూ పెట్టుకోరాదు. కాగా అపరిగ్రహః - పరిగ్రహ మంటే భార్య అని ఒక అర్ధం. వస్తుజాల మని మరొక అర్ధం. రెండూ పక్కన ఉండకూడదు. ఉంటే మనసుతో పాటు శరీరానికి కూడా చలన మేర్పడుతుంది. అదీ తన అభ్యాసానికి ప్రతిబంధకమే. సన్న్యాసిత్వేపి అని ప్రత్యేకించి అర్థం వ్రాశారు గురువుగారు. అన్నీ సన్న్యసించినా పదార్ధాల మీద వ్యామోహం మనసులో నిగూఢంగా ఉండవచ్చు. దాన్ని కూడా నిర్మొహమాటంగా వదిలేయా లంటున్నా రాయన. అప్పుడే నిశ్చింతగా సాధన చేయగలడు సాధకుడు.
Page 471