ఆత్మసంయమ యోగము
భగవద్గీత 
మార్గంలో నిర్విరామమైన ప్రయాణం. ప్రయత్నమే ప్రయాణం. అందులో మొదటి భూమిక జ్ఞానం. రెండవది విజ్ఞానం. జ్ఞాన విజ్ఞాన తృష్ణాత్మా. జ్ఞాన విజ్ఞానాలు రెండూ సిద్ధిస్తేగాని ఆత్మ తృప్తి చెందదు. ఆత్మ ఏమిటి తృప్తి చెందటమేమిటి. ఆత్మ అంటే అంతఃకరణం మనస్సు. మాటి మాటికీ చెప్పనక్కర లేదు. ఇంతకు ముందే వర్ణించి చెప్పామీ విషయం. ఒక్కటే వాస్తవంగా మనకున్న ఆత్మ. ఇక ఎక్కడ ఆత్మ అనే మాట వచ్చినా అది నకిలీ ఆత్మ. ఆత్మా భాసే అవి ఆత్మ కావు. ఏమిటవి. దేహాత్మ - ఇంద్రియాత్మ ప్రాణాత్మ - విజ్ఞానాత్మ - కర్రాత్మ లేదా జీవాత్మ. ఇవన్నీ ఆత్మగాని ఆత్మలు. భగవద్గీత ఆత్మ అని ఎక్కడన్నా సరే. వీటిలో ఏదో ఒక దాని నుద్దేశించి చెబుతుంటుంది. ఎందుకలా చెప్పటమంటే ఇవి కాదు ఆత్మ వీటిద్వారా అసలైననీ ప్రత్యగాత్మను పట్టుకోమని నీకు సలహా ఇవ్వటానికి. కనుకనే జిత జిత - వీటి నొక్కొక్క దాన్నే జయించి ముందుకు సాగిపో. ఇవే నీకు నీ పరిశుద్ధమైన ఆత్మను చూపగలవని గీతా సందేశం.
అంచేత ఇక్కడ ఆత్మ అంటే మనస్సని అర్ధం చేసుకోవాలి మనం. అది జ్ఞాన విజ్ఞానాల చేత తృప్తి చెందాలట. జ్ఞానమంటే శాస్త్రోక్త పదార్ధానాం పరిజ్ఞానం - విజ్ఞానమంటే శాస్త్రతో జ్ఞాతానాం తధైవ స్వానుభవ కరణమని వివరణ ఇస్తారు భాష్యకారులు. సిద్ధాంత జ్ఞానం Theoritical జ్ఞానం. అనుభవ జ్ఞానం విజ్ఞానమని Practical భావం. సిద్ధాంత మనుభవానికి వస్తే ఇక కావలసిందేముంది. అక్కడికి మన యాత్ర సమాప్తం.
Page 465
బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు