సాంఖ్య యోగము
భగవద్గీత
ఒకటే గాని ఈ వికల్పా లొకటిగాదు. అనేకం. రజ్జువు ఒకటే అయినా సర్పధారా దండాదులుగా వికల్పిత మయినప్పుడ నేక రూపాలు ధరించటం లేదా అది. అలాగే మనసు నానావిధాలుగా మారిపోతుంటుంది.
ఇలా ఎప్పటికప్పుడు మారిపోయే మనసు తన ఆత్మనెలా పట్టు కోగలదు. మనసే ఆత్మ అని చెప్పాము మంచిదే. కాని ఎప్పుడవుతుందాత్మ. ప్రసన్నమూ స్థిరమూ అయినప్పుడు. అలా కాకుండా అది ఎంత జ్ఞాన స్వరూపమైనా ఆత్మను పట్టుకోట మసాధ్యం. కారణ మాత్మ ఎప్పుడూ నిశ్చలమైన జ్ఞానం. మనసో చంచలమైన జ్ఞానం. జ్ఞానం జ్ఞాన మొకటే అయినా చలా చల లక్షణాలలో బ్రహ్మాండమైన తేడా వచ్చి పడింది.
కనుకనే తదస్య హరతి ప్రజ్ఞామ్. ఆత్మను పట్టుకోటం దేవుడెరుగు. ప్రజ్ఞనే అది సమూలంగా పెకలించి దూరంగా పారేస్తుంది. ఆత్మానాత్మ వివేక జ్ఞానమే ప్రజ్ఞ అంటే. అలాటి ప్రజ్ఞాధనం దీనికి దక్కకుండా పోతుంది. దానికి కారణం దొంగలతో చేతులు కలిపి ఇది గజదొంగ అయిపోవటమే. దొంగలెవరు. ఇంద్రియాలు వాటి కధికారి అయిన మనసు తన హోదా కాపాడుకొంటే దొర అనిపించుకోగలదు గాని వాటి స్థాయికి దిగజారి తానూ దొంగ సొమ్ము పోగు చేసుకొంటే ఏమవుతుంది. దొంగ సొమ్ము దొంగ సొమ్మే. అది కొంప ముంచుతుం దెప్పటికైనా.
Page 188