సాంఖ్య యోగము
భగవద్గీత 
తాని సర్వాణి సంయమ్య యుక్త ఆసీత మత్పరః |
వశే హి యస్యేంద్రియాణి తస్య ప్రజ్ఞా ప్రతిష్ఠితా || 61 ||
ధ్యాయతో విషయాన్ పుంసః సంగస్తేషూపజాయతే |
సంగాత్ సంజాయతే కామః కామాత్ క్రోధోఽభిజాయతే || 62 ||
అసలీ ఇంద్రియాలేమిటి. ఇవి మనలను పట్టి చూడటమేమిటి. వీటి కింత ప్రభావమెక్కడి నుంచి వచ్చింది. ఎవరిచ్చారు. అవి అచేతనం వాటి కేలాటి సంకల్ప శక్తీలేదని గదా పేర్కొన్నారు. మరి అలాంటప్పు డింత అనర్థాని కేమిటి మూలకారణ మని ప్రశ్న వచ్చింది. అది ఇప్పుడు పూస గుచ్చినట్టు వర్ణించి చెబుతున్నారు వ్యాసమహర్షి
ధ్యాయతో విషయాన్ పుంసః - పురుషుడే మూల మీ అనర్ధాని కంతటికీ మరేదీ గాదు. అంతో ఇంతో జ్ఞానమున్నది వీడికే. వీడి మిడిమిడి జ్ఞానంతో ధ్యాయతః ఆలోచిస్తుంటా డెప్పుడూ. ఆలోచించటమే వీడి పని. అదైనా ఏది ఆలోచించాలో అది ఆలోచించినా మంచిదే. అలా కాదు. విషయాన్ శబ్ద స్పర్శాదులైన బాహ్య విషయాలను గురించే అన్ని ఆలోచనలూ. కన్ను రూపాన్నీ చెవి శబ్దాన్నీ నాలుక రుచులనూ ఇలాగా. అందులోనూ ఆలోచన చేసేది ఒకే ఒక మనస్సయితే దాని ద్వారాలు అయిదు. ఆ అయిదింటికీ కనిపించేవి శబ్దాదు లయిదని పేరే గాని అవి ఒక్కొక్కటీ అనంతానంతమైన అవతారా లెత్తి కమ్ముకొంటాయి.
Page 179
బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు