ప్రయోగిస్తే దానికి భగవత్పాదు లర్థం వ్రాస్తూ జ్ఞానమంటే శాస్త్రజన్యమైన జ్ఞానమనీ, యోగమంటే అది స్వానుభవానికి తెచ్చుకోటమని వివరిస్తారు.
భగవద్గీత సంగతే ఇలా ఉంటే ఇక యోగ శాస్త్రమే ప్రత్యేకంగా రచించిన పతంజలి మహర్షి సంగతి చెప్పేదేముంది. షడ్దర్శనాలలో కపిలుని సాంఖ్యమొక దర్శనం. పతంజలి యోగ మొక దర్శనం. సాంఖ్యం నిరీశ్వర Atheistic మయితే యోగం సేశ్వరం. Theistic చాలా ప్రామాణికమైనది. పాతం జల యోగదర్శనం. తరువాత వచ్చిన యోగ వాఙ్మయాని కంతటికీ మూలభూతమైనది. అందులో మొట్టమొదటనే యోగమంటే ఏమిటో లక్షణం చెప్పాడాయన.“ యోగశ్చిత్త వృత్తి నిరోధః " అని సూత్రం, మనసులో కలిగే భావాలన్నింటినీ అరికట్టి పారేయటమే యోగమట. అది నెరవేరాలంటే యమ నియమాదుల దగ్గరి నుంచీ ధారణా, ధ్యాన సమాధుల వరకూ అష్టాంగ యోగమనే పేరుతో ఎనిమిది భూమికలు వర్ణించి చెప్పాడాయన.
ఇంత మంది పెద్దలిన్ని మార్గాలలో వర్ణిస్తూపోయే సరికి యోగమనే మాట కసలైన అర్ధమేమిటా అని మనకిప్పుడు సందేహం. అన్నీ అర్ధాలేనని చెప్పటానికి లేదు. అవి పరస్పర విరుద్ధంగా కనిపిస్తాయి. వైరుధ్యమున్నంత వరకూ సమన్వయ మేర్పడదు. సమన్వయం లేకుంటే నిశ్చయ జ్ఞానానికి నోచుకోలేము. నిశ్చయ జ్ఞానం లేకపోతే సాధన లేదు. సిద్ధిలేదు. అంచేత అన్నింటినీ కలిపి ముడిపెట్టి చూపే సమన్వయ సూత్రమేదైనా ఉందా అని విచారించా లిప్పుడు.
ఏ శబ్దమైనా ఉన్నదున్నట్టు మనకర్ధం కావాలంటే అది ఏ మూల ధాతువు నుండి వచ్చిందో దాన్నిపట్టుకోవాలి మనం. యోగమనే శబ్దం యుజ్' అనే ధాతువు నుంచి వ్యుత్పన్నమయింది. యుజ్ అంటే కలియటమని అర్ధం. అప్పటికి యోగమంటే కలయిక అన్నమాట. రెండు పదార్ధా లున్నపుడే కలయిక అనేది సంభవం. అందులో రెండూ అపరిపూర్ణమైతే కలిసి ప్రయోజనం లేదు.
Page 80
