రామ రావణ కథా రూపంగా మారింది. అదే ద్వాపరంలో కౌరవ, పాండవ చరిత్రగా రూపొందింది. కలిలో ఇక ఎన్నోన్నో అవతారా లెత్తుతూ కనిపిస్తుంది. కొన్ని మన సమకాలంలోనే మనం కండ్లతో చూస్తున్నాము. కొన్ని భవిష్యత్తులో ఇంకా దారుణమైన పరిణామాలను చూడబోతాము. ఇదంతా వివేచన చేస్తే మనకు తెలిసే దేమిటి ? దైవ శక్తులు అసుర శక్తులు ఇవి రెండూ మానవ మనస్తత్త్వం లోనే లీనమై ఉన్న రెండు గుణాలని వాటి రెండింటికీ సంఘర్షణ ఎప్పుడూ తప్పదని - అందులో సహజంగా అసుర సంపదే గెలుస్తూ పోతుందని - ఎంతో సంస్కార బలముంటే గాని దాని నణిచి పుచ్చి దైవ సంపద పైకి రాలేదని అలా పైకి రాగలిగిన నాడే మానవ జీవితానికి నిజమైన అభ్యుదయమని ఈ ఒక్క ఆదర్శం గమనించండి. ఆదర్శంలో ఎలాంటి మార్పూ లేదు. మార్పు ఉంటే అది ఆదర్శమే కాదు. కృతం మొదలు కొని కలియుగం వరకు ఇదే వరస. ఇది మాత్రం సార్వ కాలికమే.
మరి సార్వ కాలికం కానిదేమిటి ? దాని రచన. అందులో ఉంది వైవిధ్యం. హిరణ్య కశిపుడున్నట్టుగా రావణుడు లేడు. రావణుని మాదిరి లేరు కౌరవులు. ఒకరి కథ నడిచినట్టు మరొకరి కథ నడవదు. ఒక కథలో జరిగినట్టు ఆయా సన్ని వేశాలు ఇంకొక కథలో జరగవు. ఎంతో కల్పనా కమామీస్తూ ఉంటుంది. అదే రచనలో వైచిత్రి అంటే. ఇది పరమేష్ఠి నిర్మితమైన ఈ ప్రపంచంలో ఉండటాన్ని చూచే పరమేష్ఠి లాంటి కవి గూడా కావ్య ప్రపంచంలో పాటిస్తూ పోతాడు. కనుక ప్రాతలో క్రొత్త క్రొత్తలో ప్రాత ఒక దానితో ఒకటి ఓత ప్రోతంగా అల్లుకొని కూచున్నాయి. ప్రాతలో క్రొత్త అంటే రచన. క్రొత్తలో ప్రాత అంటే ఆదర్శం.
Page 61