వస్తువైతే మారదు. ఆ భాస అయితేనే మారుతుంది. ప్రపంచ మాత్మకు ఆభాసే గనుక ఆత్మ ఫలానా అని గుర్తిస్తే చాలు. అందులోనే అనాత్మ కూడా లయమౌతుంది.
అయితే ఒక చిక్కున్న దిక్కడ. మనసనే ప్రమాణం మన దగ్గరే ఉంది. పరమాత్మ అనే ప్రమేయ మెక్కడబడితే అక్కడ ఉన్నది. అయినా ఇది దాన్ని పట్టుకోలేక పోతున్నది. అంటే తదాకార వృత్తి ఏర్పడడ మసాధ్యమని తోస్తుంది. సాధ్యమే అయితే శ్రవణం చేసిన ప్రతి వాడికీ కలగాలి కదా ఆ వృత్తి. ‘'మనుష్యాణాం సహస్రేషు' అన్నట్టు కోటి కొకడికి కలిగితే ఎక్కువ. ఏమి కారణం ?
ప్రమేయం తప్పు కాదది. సర్వత్రా అది ప్రకాశిస్తూనే ఉంది. పోతే దాన్ని పట్టుకొనే మనసనే ప్రమాణం తాలూకు దోషమే కావాలి. వస్తు సిద్ధమైనా బుద్ధి సిద్ధం కావటం లేదు. కాకపోవటానికి ుద్ధికే దోషం. ఇది రెండు విధాలు. ఒకటి ఆవరణం. మరొకటి విక్షేపం. ఆవరణమంటే మాలిన్యం. ఒక అద్ధానికి అంటిన మసిలాంటి దది. మసి పూసిన అద్దమెలా కనపడదో అలాగే కొన్ని బుద్ధులు సహజంగానే అసమర్ధమై ఉంటాయి. ఒక గొప్ప భావాన్ని ఎంత బోధించినా అందుకో లేవు. అలాగే మరి కొన్ని బుద్ధులు విన్న వెంటనే అందుకోగలవు. వాటికా సామర్థ్య ముంది. కాని అవి చెప్పిన విషయాన్ని గాక దానికి భిన్నంగా మరేదో పట్టుకొని సతమతమౌతాయి. ఇది పగిలిపోయిన అద్దంలాంటిది. బింబం కనపడుతుంది కాని ముక్కలు చెక్కలయి కనిపిస్తుంది. ఇందులో మొదటిది ఆవరణం. రెండవది విక్షేపం. ఒక మనస్సు కసలు స్ఫురించదు. మరొక దానికి ఛిన్నా భిన్నంగా స్ఫురిస్తుంది. ఇదే మన కావస్థాత్రయ రూపంగా తయారయింది. సుషుప్తిలో అసలే లేదు స్ఫూర్తి. జాగ్రత్ స్వప్నాలలో ఉన్నా అది ఆయా విశేష రూపాలుగా స్ఫురిస్తున్నది.
Page 145
