ఇది కూడా ముందు వెనుకలు చూడకుండా తొందరపడి చేసే విమర్శే. అసలు జరిగిన విషయం చక్కగా పరామర్శించి చూస్తే మనమిలా విమర్శ చేయలేము. జరిగిన దేమంటే రాముడు సీతా లక్ష్మణ సహితుడై పర్ణశాల ముందు కూచొని ఏవో కథలు చెప్పుకొంటున్నారు. అలాటి సమయంలో వచ్చిందా శూర్పణఖ. అదీ యాదృచ్ఛికంగా. వచ్చి రాముణ్ణి చూచింది. చూడగానే అతిలోకమైన ఆ సౌందర్యానికి మోహించింది తానెలాంటిది. ఏమైనా సౌందర్యవతా. కాదు. సుముఖమ్ దుర్ముఖీ-ప్రీతిరూపం విరూపా-తరుణం దారుణావృద్ధా- అతడు మంచి అందగాడైతే తాను కోతి. అతడు యువకుడైతే తాను ముసలి తొక్కు పోనీ మాటయినా నాజుకుగా ఉందా అంటే దక్షిణం వామభాషిణీ - అతడు చక్కగా మాటాడే వాడైతే తన వన్నీ వక్రపు కూతలే. ఇలాగే వర్ణించాడు వాల్మీకి. దీనిని బట్టి కామరూపిణి అయినా అది రూపం మార్చుకోకుండా రాక్షసరూపంలో నైనా వచ్చి ఉండాలి. లేదా మార్చుకొని మనోహరమైన వేషంలో వచ్చినా రాముడి కలా కనిపించక నైనాపోవాలి. ఇది వాల్మీకి చాలా ద్వంద్వార్థంగా ధ్వనింప జేశాడొక మాటలో. సహితావన్మ నోజ్ఞాంగీ - రాక్షసీ ప్రతిభాసిమే - ఇది దాన్ని రాముడన్న మాట. దీనికి రెండర్థాలు చెప్పవచ్చు. నీ వింతరూపసివిగా కనబడుతున్నావు. రాక్షసివిగా నాకు కనిపించటం లేదు అనైనా అర్థమే. నీవు అందంగా కనపడటం లేదంటే తప్పకుండా రాక్షసివే అనైనా అర్థమే. అసలది మనోజమైన రూపంలోనే తన దగ్గరికి వస్తే రాక్షసివి కావని చెప్పవలసిన పనేమిటి రాముడికి. అంచేత రాక్షసిగానే దర్శన మిచ్చిందన్నమాట. కామ మోహిత కాబట్టి తొందరపడి ఆపని చేసి ఉంటుంది. అందుకే ఆయన తన రూపమెప్పటికీ ఇలాగే ఉంటుందని అసహ్యంచు కొంటాడేమోనని అహం శూర్పణఖానామ - రాక్షసీ కామ రూపిణీ - నేను రాక్షసినైనా కామరూపిణిని నా రూపంచూచి భయపడవద్దు.
Page 71
