ఆ పోవటంలో కూడా నిశ్శేషంగానే తొలగిపోతుంది. పోతే ఇక శేషించిన పదార్ధ మా త్రాడే. త్రాడనే జ్ఞానం మనకు లోపించటంవల్లనే సర్పమనేది ఒకటి రంగంలోకి వచ్చింది. మరల అది త్రాడేనని ఎప్పుడు గుర్తించామో అప్పుడీ సర్పమనే ఉపాధికిక చోటులేదు. తొలగిపోవలసిందే. అలాగే ప్రస్తుత మీ అండపిండ బ్రహ్మాండాత్మకమైన ప్రపంచంకూడా ఆత్మచైతన్యాన్ని మరచిపోయి చూస్తుంటే మనకిలా భాసిస్తున్నది. మరలా మన మా అఖండ చైతన్యాన్ని నేనేనని గుర్తు చేసుకోగలిగితే చాలు. అనంతంగా వ్యాపించిన ఈ ఉపాధి వర్గమంతా ఎక్కడి కక్కడ రూపుమాసిపోతుంది.
వాస్తవమే. మీరు చెప్పినట్టు జగత్తనేది ప్రతీతి సిద్ధమైతే అలాగే మాసిపోతుంది. సందేహంలేదు. కాని ఇది ప్రతీతి సిద్దమని ఏమిటి నమ్మకం ? మన అనుభవంలో ఇది వాస్తవంగానే కనిపిస్తున్నది గదా అని మరలా ప్రశ్న రావచ్చు. ఇక్కడే వుంది సూక్ష్మం. జగత్తనేది మనజ్ఞానంతో నిమిత్తం లేకుండా తనపాటికి తాను స్వతంత్రంగానే ఉందని భావిస్తారు లోకులంతా. లోకులే గాదు. శాస్త్రజ్ఞులలో కూడా నూటికి తొంభయి మంది అలాగే భావిస్తుంటారు. కాని అది కేవలమొక అపోహ. జగత్తు తన పాటికి తాను వాస్తవంలో లేదు. అది జ్ఞానంమీద ఆధారపడి ఉంటున్నది. జ్ఞానముంటేనే అది ఉంది. లేకుంటే లేదు. కారణమేమంటే చరాచర రూపమైన ఈ జగత్తంతా ఒక పెద్ద జడపదార్ధం. దీనికి తానున్నాననే ప్రజ్ఞలేదు. ఉన్నాననే ప్రజ్ఞ లేకుండా ఏదిగానీ ఉండలేదు. ఒకటి ఉందని చెప్పామంటే దానికొక సాక్షి కూడా ఉండి తీరాలి. అసాక్షికమైన ఉనికి సృష్టిలోనే అసంభవం. మరి సాక్షి అనేది ఏదోగాదు, జ్ఞానమే. ఏదో ఒక జ్ఞానానికి గోచరమవుతూనే ఉండాలి ప్రపంచమంతా. జ్ఞానానికి గోచరంకాదు. అయినా ప్రపంచముందని వాదిస్తే అది రూపమనేది కనిపిస్తున్నది గాని నాకు మాత్రం కండ్లులేవని చెప్పటంలాంటిదని పరిహసించారు భగవత్పాదులు. కాబట్టి జగత్తుందని చెప్పానంటే అది నీజ్ఞానానికి గోచరమవుతూనే ఉండాలి. జ్ఞానానికి గోచరించేది గనుకనే దీనికి జ్ఞేయమని పేరు వచ్చిందసలు. జ్ఞేయంగానే తప్ప స్వతంత్రంగా దానికి స్థితి లేదు. స్వతంత్రమైతే జ్ఞానబాహ్యం కావలసి వస్తుంది. జ్ఞాన బాహ్యమయిందంటే అసాక్షికమై అసలది అస్తిత్వానికే నోచుకోలేదు.
మరి జ్ఞానం మాట అలాకాదు. అది స్వతస్సిద్ధమైన తత్త్వం. జ్ఞేయమైన ప్రపంచం మీద ఆధారపడనక్కరలేదది కాకపోయినా తనమీద ఆధారపడి బ్రతికే ప్రపంచం మీద తాను మరలా ఆధారపడటమేమిటి ?
Page 9
