Index

సౌందర్య ప్రత్యభిజ్ఞ కాళిదాస ప్రత్యభిజ్ఞ

సౌందర్య ప్రత్యభిజ్ఞ

  మహా కవి తాత్త్వికమైన దృష్టి ఏదో పరిశీలించాము. అది ఏదో కాదు. శివ శక్తి సామరస్య రూపమైన ప్రత్యభిజ్ఞా దృష్టి, దాని కనుగుణంగా ఆయన తన కావ్య సృష్టి ఎలా చేశాడో అది కూడా నిరూపించాము. సృష్టికే రచన అని పేరు. శ్రవ్య కావ్య రచన అయినా కావచ్చు నది దృశ్య కావ్య రచన అయినా కావచ్చు. అన్నింటిలోనూ అది ఆమూల చూడమూ పరచుకొని ఉన్నదా తత్త్వం. అందులోనూ కుమార సంభవం అంతకన్నా శాకుంతలంలో అది పరాకాష్టనే చెందిందని కూడా చెప్పుకొన్నాము. పోతే ఇందులో ఒక గొప్ప రహస్యముంది మనం గ్రహించ వలసింది. తత్త్వం స్వరూప మయితే రచన దాని విభూతి శివ శక్తులివే. నిరాకారమూ నిశ్చలమూ అయిన శివతత్త్వాన్ని నామరూపాత్మకంగా మార్చి చూపుతున్న దాయన నాశ్రయించి ఉన్న ఆ పరాశక్తే గదా. వివిధ రూపాలుగా దాన్ని ప్రదర్శిస్తూ ఉన్నది కాబట్టి దాన్ని విభూతి అన్నారు. సూత్రం లాంటి స్వరూపానికి వ్యాఖ్యానం లాంటిదీ విభూతి.

  చరాచర ప్రపంచమూ దాని విభూతే. నామరూపాత్మక మిది. చెప్పేది నామం. చెప్పబడేది రూపం. మొదటిది భావ ప్రపంచ మయితే రెండవది వస్తు ప్రపంచం. మనోవృత్తి వరకూ అది భావం. దానికి గోచరించే దంతా ఇక వస్తువే. చేతనాచేతన విభాగం దీనివల్లనే ఏర్పడింది. ఈ రెండింటి మధ్యా నడిచే వ్యవహార మంతా క్రియా రూపం. నామ రూప క్రియలనే ఈ మూడే వాస్తవానికి త్రిపురాలు. ఈ త్రిపురాలూ నిర్మించి వీటిలో స్వేచ్ఛగా విహరించే ఆ మహాశక్తే త్రిపుర సుందరి. సుందరి ఎలా అయిందది. మూలమైన తత్త్వంతో కలిసి ఉన్నంత వరకూ అది అవ్యక్త. అప్పుడందులో సౌందర్యమున్నా అది గుప్తంగా ఉండవలసిందే గాని ప్రకటమై భాసించదు.

Page 121

బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు