చూడండి మనం ప్రతిదినమూ చేసే ప్రతికార్యంలోను ఈ సంస్కరణాభిలాష గర్భితమయ్యే ఉంటుంది. ప్రతిక్షణమూ ప్రతి ఒక్కటీ సంస్కరించుకోవాలనే - శుద్ధి చేసుకోవాలనే చూస్తాము మనం, మన పరిసరాలు శుద్ధి చేసుకుంటాం. నివసించే ఇండ్లు శుభ్రం చేసుకుంటాము. కట్టుకొనే బట్టలు శుభ్రం చేసుకుంటాం, తినే ఆహారం ఇంకా శుద్ధిగా ఉంచుకుంటాం, శరీరాదులనైతే చెప్పనక్కర లేదు.
ఇలా భౌతికంగా కనిపించే వస్తుజాతమే కాదు. మన జీవితానికీ, మన సుఖానికీ, మన అభ్యుదయానికీ పనికివచ్చే ప్రతి విషయాన్ని మనం తగిన సంస్కారం చేసి ఉపయోగించాలనే చూస్తాము. ఇతెందుకు భాషాసంస్కరణ మని సంఘ సంస్కరణ మనీ, మత సంస్కరణమనీ, రాజకీయ సంస్కరణమనీ, ఇలా ఎన్నో విషయాలలో ఎన్నో సంస్కరణలు వింటుంటాం మనం. ఇవన్నీ ఆయా జీవితరంగాలలో ఏర్పడే మాలిన్యాన్ని కడిగివేసి వాటినన్నింటిని సర్వాంగ సుందరంగా తీర్చిదిద్దటాని కేర్పడినవేగదా. సంస్కారశూన్యంగా ఉంటే ఏ పదార్ధాన్నీ మనం స్వీకరించలేము. ఏ వ్యక్తినీ ఆదరించలేము. ఆచేతనమైన పదార్థాలమాట అలా ఉండనీయండి. తోడి మానవుడైనా సంస్కార రహితంగా ప్రవర్తిస్తే వాడిని పశుతుల్యుడుగానే భావించి ఈసడిస్తాము. దీనినిబట్టి వివేకవంతుడైన మానవుడు సంస్కృతి అనే భావానికి తన జీవితంలో ఇవ్వవలసిన విలువ ఎట్టిదో అర్ధమవుతుంది. ఇటు వ్యక్తి జీవితానికైనా అటు జాతి జీవితానికైనా ఈ సంస్కృతే మకుటం లాంటిది. అమూల్యమైన ఈ కిరీటాన్ని కోలుపోవటం చేతనే అప్పుడప్పుడాయా దేశాలలో ఆయా జాతులు చెప్పకుండా పతనమై పోయాయి. దాన్ని శిరసా వహించటంచేతనే మరలా అభ్యుదయాన్ని సాధించగలిగాయి. సంస్కార రాహిత్యమే నిజమైన పతనం. తత్సాహిత్యమే నిజమైన ఔన్నత్యం.
అయితే ఈ సంస్కృతి లేదా సంస్కార మనేది రెండు విధాలు. ఒకటి బాహ్యం మరొకటి అభ్యంతరం. మన మింతవరకూ చెప్పుకుంటూ వచ్చిందంతా బాహ్యం. నీవు అన్నపానాలని చెప్పు, వేష భాషలని చెప్పు, మతమని చెప్పు, రాజకీయమని చెప్పు, ఏది చెప్పినా అది అంతా బాహ్యమైన సంస్కరణ క్రిందనే వస్తుంది. బాహ్యమైన విషయజాతాన్ని సంస్కరించగూడదనికాదు, సంస్కరించవలసిందే, కాని అంతటితో నిలిస్తే ప్రయోజనం లేదు. వ్యక్తికి బాహ్యంగా ఎంత ప్రపంచముందో, ఆభ్యంతరంగా అంతుంది మరలా ప్రపంచం. బహిః ప్రపంచంలో ఎంత సంస్కారాన్ని కోరుతామో
Page 88
బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు