నైశిత్యమూ మరి ఏ ఆధ్యాత్మ వాఙ్మయంలోనూ కనిపించదు మనకు. లెక్కకు చాల ఉన్నాయి ఆధ్యాత్మ కీర్తనలు తెలుగు సాహిత్యంలో. అధ్యాత్మ రామాయణమే ఉన్నదసలు. అందులో ఆధ్యాత్మవాసన లేక పోయినా. అలాగే బ్రహ్మంగారి తత్వాల దగ్గరి నుంచి ఎన్నో ఉన్నాయి. అన్నమయ్యకు ముందూ ఉన్నాయి, వెనకా ఉన్నాయి. వాటిలో చాలా ఉదాత్తమైన భావాలు కూడా లేకపోలేదు. అయినా అన్నిటికీ తలమానికమైన రచన అన్నమాచార్యులదే. అన్నముని ఆధ్యాత్మ భావాలు ఎక్కడి నుంచో అరువు తెచ్చుకొన్నవి కావు. ప్రతి ఒక్కటీ ఆయన జీవిత సాగరంలోనుంచి పెల్లుబికి పైకి వచ్చిన ఒక అనుభవ తరంగమే. రంగు రంగుల ఆ అనుభవ శకలాలన్నీ ఆయన సంకీర్తన గగనాంగణంలో ఒక ఇంద్రధనుస్సులా పరచుకొని మనకు నేత్రోత్సవం చేస్తాయి.
అన్నమయ్య ఆధ్యాత్మిక సౌధానికంతటికీ పునాది ఆయన అద్వైత విజ్ఞానం. అసలు అన్నమయ్య వైష్ణవుడు కాడు. గొప్ప అద్వైతి. వైష్ణవమాయన మధ్యలో పుచ్చుకొన్నదే. మధ్యవైష్ణవుని నామాలు పెద్ద అన్నట్టు నామాలు పెద్దగా దిద్ది ఉండవచ్చు. నారాయణుణ్ణి ఏకైక దైవమని కొనియాడి ఉండవచ్చు. మాధవేతర కథా బధిరుడే కావచ్చు. అయినా చిన్నప్పటినుంచీ ఒంటపట్టిన అద్వైత తత్త్వాన్ని మరపలేక పోయా డన్నమయ్య. ఎక్కడ బడితే అక్కడ అద్వైత వాసనలే గుబాళిస్తాయి ఆయన కీర్తనలలో. బ్రహ్మమొక్కటే పరబ్రహ్మమొక్కటే- అనే తందనాన పాటే చాలు ఆయన అద్వైత హృదయాన్ని చాటటానికి. నెరి చైతన్య మెల్లా నీసొమ్మై వుండగాను - యెరుక వొక్కటే కాక యెవరున్నారీడను. ఉన్నదంతా ఒకే ఒక శుద్ధ చైతన్యం. దానికి భిన్నంగా సృష్టిలో మరేదీ లేదని చాటటం ఒక అద్వైతికే చెల్లిన మాట. తెలియని వారికి తెరమరుగు - తెలిసిన వారికి దిష్టంబిదియే. అసన్నేవ సభవతి అసదహ్మేతి వేదచేత్ అస్తి బ్రహ్మేతి చేద్వేద సంతమేనం తతో విదుః అనే ఉపనిషద్వాక్యానికిది వ్యాఖ్యానం లాంటిది. కన్నుల యెదుటను గాంచిన జగమిది పన్నిన ప్రకృతియు బ్రహ్మమునే - యిన్నిట నుండగ నిది గాదనీ హరి గన్న జోట వెదక బోనేలా. ఇందులో అద్వైతుల సర్వాత్మ భావాన్నే మనముందు పెడుతున్నా డన్నమయ్య.
అంతేకాదు. అద్వైతులు తప్ప మాయ అనే యవనికను మిగతా మతాల వారెవ్వరూ ఒప్పుకోరు. అన్నమయ్య మాయా వాదాన్ని ఎక్కడంటే అక్కడ ప్రపంచిస్తూ
Page 55
బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు