సామాన్యమైన కథ చెప్పినా ఆయన నోట వస్తే చాలు. అది ఎంతో గంభీరంగా నడుస్తుంది. ఎంతో మనోహరంగా కనిపిస్తుంది. మానవుల చిత్తవృత్తులలో ఎన్ని సూక్ష్మాలున్నాయో అందులో ఎంత వైచిత్రి ఉందో, అంతా బయటపెడతాడాయన. జంతువులను వర్ణిస్తే అందులో మానవత్వం, మానవులను వర్ణిస్తే అందులో ఎంత పశుత్వముందో ప్రదర్శిస్తాడు. ఒక లఘు పతనకుడిలో ఉన్న నిజాయితీ మంధరుడిలోని ఆప్యాయతా, చిత్రాంగుడిలోని సాఢుత్వమూ, ఏ మానవుడిలో చూడగలము మనం.
అలాగే ఒక దేవశర్మలాంటి దొంగ సన్యాసులూ, ధనగుప్తుడి లాంటి స్వార్థపరులూ, మృగాలలో కూడా కనిపించరు. భారతంలో పాత్రలలాగా ఒక ఆషాఢభూతి అనీ, ఒక దమనకుడనీ, ఇలాటి కొన్ని పాత్రలైతే తెలుగు వారి మనస్సులలో చిరస్థాయిగా నిలిచి పోయాయి. ఆఖరు కొకరితో ఒకరు మాటాడు కొనేటపుడు కూడా వీడాషాఢ భూతిరా, వాడు కేవలం దమనకుడేరా అని దైనందిన జీవితంలో వారితో పోల్చి చెప్పుకోటం చూస్తుంటాము. ఒక రచన చాలా ఉత్తమ శ్రేణికి చెందిందని చెప్పటానికిది ఒక గొప్ప నిదర్శనం.
కథ నడపటంలో చిన్నయ సూరి సిద్ధ హస్తుడు. శ్రోతలకు విసుగు పుట్టకుండా కథ నడిపే నేర్పాయనకుంది. కొందరు చెబుతుంటే ఒకే విషయం రోకటి పోటుగా చెబుతుంటారు. ఆయనలా కాదు. కొంత కథ నడుస్తుంటుంది. కొంత అక్కడక్కడ నీతి బోధ జరుగుతుంటుంది. నడుమ నడుమ వర్ణనలూ, సామెతలూ, దృష్టాంతాలూ, కుప్పతెప్పలుగా దొర్లుతుంటాయి. రకరకాల పెండ్లి సామానులతో నిండిన బండిలాగా వీటన్నింటితో కథ చాలా నిండుగా హుందాగా ముందుకు సాగుతూ పోతుంది. బరువనిపించదు, విసుగనిపించదు, అంతేకాదు కొన్ని కథలు కొంత పెంచి వ్రాస్తాడు. కొన్ని చాలా కుదించి వ్రాస్తాడు. కొన్ని ఆఖ్యానశైలిలో, కొన్ని సంవాదశైలిలో. కొన్ని వర్ణనాత్మకశైలిలో, ఎన్నెన్నో దారులలో తీసుకెడుతాడు పాఠకులను. ఎంత చెప్పినా ఏది చెప్పినా, ఎక్కడా ఒడుదుడుకులు కనిపించవు. ఇక చాలు ననిపించదు. ఇంకా కొంచెమిలాగా చెబుతూ పోతే ఎంత బాగుండునని తోస్తుంది మనస్సుకు. ఉత్తమమైన రచనకిది ఒక లక్షణం.
ఇంతేకాదు. మరి ఒక విశేషం కూడా ఉంది. చెబుతున్న ప్రతి అంశంలోనూ పూర్వాపరాలు చక్కగా అతుకుతుంటాయి. ఎక్కడా అనవసరంగా ఒక్కమాట కూడా చెప్పినట్టు కనిపించదు. కొంచెమే చెప్పినా ఎంతో చెప్పినట్టు మన కనిపిస్తుంది.
Page 216
బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు