అసలింకొక విషయం. పరవస్తువారు వర్ణించినట్టు నిజంగా సర్వజ్ఞుడే ఈ కవి. సర్వతో ముఖీనమైన ప్రతిభ ఈ మహాకవిది. న సావిద్యా - నసాకళా అని భోజరాజు చెప్పిన సకల విద్యావైదుష్యమూ మూర్తీ భవించినవాడు. అల నన్నయ్యకు లేదు తిక్కనకు లేదీ మహాభాగ్యం. పద్యరచనా శిల్పంలో అందెవేసిన చేయి. సంస్కృత సమాసాలు గుప్పించి వ్రాయగలడు, హరిదంత ద్విపదంత, చూడంబోదు గజాపనీత అని ఇలా ఎంతైనా సాగదీస్తాడు సమాసంతోనే పద్యాన్ని. అలాగే ఏనిక తోలుపచ్చడము తొలుకారు మెరుగుల తోటలోనని ఇలా అచ్చతెలుగులో నడవగలడు కొనామోదలూ. రెండు కలిపి కలగా పులగమూ చేయగలడు. భావానుగుణంగా పద్యశైలి మార్చి చూపగలడు. నిలువం జాలుదురే రణాంగణములో నీలాంబరాడంబ రోజ్జ్వల వేషంబని సాత్యకి హంస డిభకులతో యాదవుల పరాక్రమం వర్ణించే పద్యమెంతో దర్పంగా సాగితే వెంటనే హంసుడు దాన్ని గేలిచేస్తూ కలుద్రావంబని పూని యాదవులు ఖడ్గా ఖడ్గ వాదింతురే అని చెప్పిన పద్యం చూడండి ఎంత పేలవంగా సాగుతుందో.
ఇక శబ్దాలంకారలేమి అర్ధాలంకారలేమి కుప్పతెప్పలు. అన్ని ఆయిన అతిలోక మేధా జన్యమే. అనుచు ననుచారి యై విప్రుడరుగు దేర, దేరగాండివ మిడి యస్మ దీయ మహిమ, మహి మడుంగ మడుంగగు మనసు మాయ, అరి గరముననే దాల్చి అరిగరము, అరి జూచున్ హరి జూచు చూచు కములం దందంద, ఇలాంటి శబ్ద చిత్రమెంత ఉందో అంత అర్థ సంపదా ఉంది కవిలో, చూడండి. మధు మధన క్రోధానల, మధికముగా మండ నూదు నవ్వెంగలిగికన్ విధియలుగక మును మృత్యుక్షుధార్తి వివృతాస్య పదవి కోర యలుగదే అంటాడు. ఏమీ గంభీరమైన భావమిది. ఇలాటి భావసంపద అపరిమేయం. ఉదయాస్త గిరులతో ఉర్రూత లూగుచు నాకాశ లక్ష్మి కోలాటమాడ. ఏమి గొప్ప ఉహ ఇది. పోతే శబ్ద వారాశి నంతా పుడిసిలించిన అభినవా గస్త్యుడితడు. రథకట్యా, హాస్తిక, ఆశ్వియ, సాది, సిషాది, రథి, దైనుకా గమనోన్ముఖ తరుణ వాత్సకారవము, ఆషాఢరాంభ ద్వయం, ఎలాటి పద ప్రయోగమిది. అందులోనూ అయా సందర్భాల కనుగుణమైన పారిభాషిక పద జాలమితనికి తెలిసినట్టే కవికి తెలియదు.
Page 197
బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు