ఏమిటి కథలన్నీ ఏమి చెబుతాయి మనకు. నేను మొదటినుంచీ మనవిచేస్తూనే వచ్చాను పురాణకథలన్ని సంకేతాలని. సంకేతాలన్ని ఒక సత్యాన్ని చెప్పటానికి ఏర్పడతాయి. వినాయకుడు గణనాధుడంటే ఈ దేహేంద్రియాది గణాన్ని దగ్గరబెట్టుకొన్న జీవుడే. వీడీ గణానికి లోనైతే జీవితమంతా విఘ్నాలే. లోను గాక ఏమవుతాడు మరి దేహమే నేననే అహంకారం దగ్గరుంటే. అహంకారానికి చిహ్నమే గజశరీరం. తుండం జీవుడి ముఖమే, అది ఆహారంగా తీసుకొనేది ఈ ప్రాపంచకమైన నామరూపాలే. అవే పత్రపుష్పఫలాదులు. పృధివి వికారమే ఇదంతా. దానికి సూచకమే పార్ధివమైన విగ్రహం. భౌతికమైన శబ్ద స్పర్శాదులతోనే పొట్ట పెంచుకొన్నాడీ జీవుడు. చెవులు పెద్దవి కనులు చిన్నవి. శ్రవణమే గాని దర్శనం లేదు. దానికి తోడు మూషిక వాహనం. చాఫల్యానికి చిహ్నమది. ఎప్పుడూ విషయ జగత్తు మీద ప్రాకులాట. ఒకే ఒక దంతం. అదీ ఊర్ధ్వముఖం కాదు. అధోముఖం. చూపు ప్రపంచం మీదనే గాని పరమార్ధం మీద లేదు. మరి చంద్రుడు నవ్వక ఏమి చేస్తాడు. చంద్రుడు మనస్తత్త్వమే అది. మన దృష్టి ప్రాపంచికమైతే మనల నపహసిస్తూనే ఉంటుంది.
మనస్సును జయించినవాడే మానవుడు. మానవుడు మానవోత్తముడయి మానవాతీతమైన భూమిక నందుకోవాలి. అప్పుడే గణాధీశుడనిపించుకుంటాడు. ఎలాగా అది. భద్రమైన పదం భాద్రపదం. అది శుద్ధం. చతుర్థి కూడా అదే. అవస్థాత్రయాన్ని దాటిన తురీయస్థితి. అది అహంతా రూపమైన గజ శరీరాన్ని మమతారూపమైన మూషికాన్ని గాక ఊర్ధ్వ దిశగా సాగిన తుండాగ్రం మీద దృష్టి నిలిపినపుడే దక్కుతుంది. ప్రణవ స్వరూపమా వక్రతుండం. ప్రణవం అకారాది రూపమైన వర్ణత్రయం కాదు. తదతీతమైన అమాత్రరూపమైన తురీయం. తద్వారా దాన్ని అందుకోగలిగితే సాధకుడా అందుకొనే అఖండాకార వృత్తే బుద్ధి. దాని వల్ల లభించే నిర్వాణ సుఖమే సిద్ధి. మోక్ష సాధకుడైన జీవుడనే గణపతి కవి రెండూ అధీనం కాగలవు. అయితే అప్పుడిక ఏ చంద్రుడు అతణ్ని చూచి నవ్వలేదు. చంద్రుడంటే మనసే గదా. మనస్సు కతీతమయ్యాడు గణపతి. మనసెక్కడిదిక నవ్వటానికి కాని ఆ తురీయస్థితి నందుకొని కూడా చాపల్యంతో మరలా దాని నక్కడా భావిస్తే మాత్రం నవ్వటమే గాదు నీలాపనిందలూ వస్తాయి. నీలాపనిందలీ ప్రపంచసుఖ దుఃఖాలే. పరమాత్మ అయినా ఆ స్థితి నుంచి దిగజారాడంటే తప్పవా మానసికానుభావాలు.
Page 150
బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు