జ్ఞాననిష్ఠ. అలాటి నిష్టాపరుడే బ్రహ్మరాతుడని పేరు గల శుకమహర్షి. గురువు బ్రహ్మరాతుడైతే శిష్యుడైన పరీక్షిత్తు విష్ణురాతుడు. సగుణంగానే అంటే భేదదృష్టితోనే చూస్తున్నాడు భగవత్తత్వాన్ని. అలా చూచినంత వరకూ కాలమనే తక్షకుడి బారినుండి తప్పించుకోలేడు. కాలాతీతమైన మోక్షపదాన్ని అందుకోలేడు. ఎప్పటికైనా అన్యరూపమైన భక్తి అనన్య భక్తిగా మారాలి.
5. అందుకే ఇలాంటి అన్య అనన్య భక్తుల చరిత్ర లెన్నో వర్ణించబడ్డాయి భాగవతంలో. మొదట అన్య భక్తి కలిగినా క్రమంగా అనన్య భక్తి నలవరచుకొని తరించమనే ఈ కథలలోని తాత్పర్యం. విభక్తి భక్తి, అనన్యభక్తి అని మూడు ఉన్నాయి అవస్థలు మానవుల జీవితానికి. మొదటిది భగవత్తత్త్వంతో సంబంధం లేకుండా లౌకికంగా జీవించే జీవితం. అది నిరుపయోగం. ఎందుకంటే పశుపక్ష్యాదుల జీవితానికీ దానికీ తేడా లేదు కాబట్టి. మోక్షమనే ఆశ లేదక్కడ. పోతే అది దాటి రెండవ దశలో అడుగుపెట్టినప్పటి నుంచీ అది విభక్తి కాదిక భక్తి. అంటే భగవత్స్వరూప స్పర్శ ఉన్నదందులో, అందుకే భక్తి అయింది, భక్తి అంటే భజించటం, అంటే పట్టుకోటమనే అర్ధం. అయితే ఈ పట్టుకోటం సళ్లుగా కావచ్చు. కొంచెం గట్టిగా కావచ్చు. ఇంకా గట్టిగా కావచ్చు. బాగా గట్టిగా కావచ్చు. ఇందులో మొదటిది. కర్మభక్తి. రెండవది ఉపాసనాభక్తి, మూడవది సగుణ భక్తి, నాలుగవది నిర్గుణభక్తి. అన్నీ భక్తిలోని భూమికలే, అందరూ భగవత్తత్త్వాన్ని పట్టుకొన్నవారే. కాని అందులో తరతమ భేదముంది, ఎవడో ఎక్కడో ఉన్నాడు నా చేత ఈ పని చేయిస్తున్నాడు. ఆయనకే ఇది అర్పణ మనుకొంటే కర్మ భక్తులు. వారు అంబరీషాదుల లాంటి వారు. ఆయననుగాక ఆయన శక్తి విశేషాలను పట్టుకొంటే వారు ఉపాసనాభక్తులు. ప్రాచీన బర్హి-విప్రజనులు-ఇలాంటి వారే. మరి శక్తి శకలాలను గాక సమష్టిరూపుడైన ఆయననే సగుణంగా అంటే నామరూపాత్మకంగా భజిస్తే వారు సుగుణ భక్తులు. అక్రూరాదులు. పోతే అలా సగుణంగా కూడ గాక నిర్గుణంగా నిరాకారంగా సర్వవ్యాపకంగా దర్శిస్తే వారు నిర్గుణభక్తులు లేదా జ్ఞానులు. వారే ప్రహ్లాదాదులు.
6. వీరిదే అసలు నిజమైన భక్తి. కారణం భగవంతుణ్ణి ఎలా ఉన్నాడో అలాగే పట్టుకొన్న వారు వీరు. ఎలా ఉన్నాడా భగవంతుడు. ఏక మేవా ద్వితీయమ్ సత్యం
Page 118