తర్హి సుషుప్తే కధంతన్నోపలభ్యతే - కస్య నోపలభ్యతే ఇతి వక్తవ్యం - త్వయా కిం సుషుప్తే రేవ సుషుప్తిః కింవా తదతిరిక్తస్య - ఆద్యో వికల్పః అనుపపన్నః ఏవ పారిశేష్యాత్ ద్వితీయః పక్ష ఏవ శరణ్యః - తచ్చ జ్ఞానమేవ నాన్యత్ - జ్ఞానం తదాన వృత్తిరూపం కింతు వాసనా రూపం భవతి వృత్తి ర్వాసససేతి ద్వివిధా జ్ఞానస్య స్థితిః - తత్రవృత్తిః * జాగ్రత్స్వప్నయో రుప లభ్యతే- వాసనాతు సుషుప్తే - ఘనీభూతా వృత్తిరేవ వాసనా నామ - ఘనీభావ దశాయాం సానిద్రాణా భవతి న వ్యాపార వతీ - అత ఏవ జ్ఞానం తదానీ మస్తివా నవేతి సందిహ్యతే అస్మాభిః నిస్సందేహ మస్త్యేన తదానీమపి - జడీభూతాం సుషుప్తిం జడీ భూతాసా వాసనా అనుభవత్యేవ తదా - అన్యధా అహ మస్వా ప్సంరాత్రా న కించి దవేదిషమితి ప్రత్యభిజ్ఞా జాగ్రతో మమ పునర్నోప పద్యతే -
ఏతదేవ సమాధానం మూర్ఛా మరణావస్థయో రపి మూర్ఛా యది జీవిత కాలే మరణం జీవితాంతే భవిష్యతి తదా జీవిత మేవా వసితం – జ్ఞానమస్తీతి వా ప్రత్యభి జ్ఞాతుం వా కథ మ వకాశ ఇతి చేత్ వృత్తి రూపేణా వసిత మపి వాసనా రూపేణ అవతిష్ఠతే ఇతి నవిస్మర్తవ్యం -అన్యధా నాసతో విద్యతే భావ ఇతి శాస్త్ర మప్రమాణం స్యాత్ - న శాస్త్రమేవ న్యాయేనాసి న సంవదతే అతఃపూర్వ మభావోయ స్సకధ మకస్మా ద్భావో భవతి ఏవం న సంభవతి కదాపి లోకే - భావో భావ ఏవ సదా అభావశ్చ అభావః నతయో రన్యోన్యవి పర్యాసః మనసాపి చింతయితుం శక్యతే - భావా భావ వ్యవస్థైవ తదా న సిద్ధ్యతి
Page 46
బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు