క్రియతే తత్ప్రమేయం - గోచరీ క్రియత ఏవతన్న గోచరీ కరోతి జ్ఞాన వర్జితత్వాత్ - ప్రమాణంతు జ్ఞానాత్మకత్వా త్సర్వ మపిప్రమేయ జాతం గోచరీ కరోతి - ఏవం ప్రమాణ ప్రమేయయో ర్వ్యవస్థా నిర్ణీయతే శాస్త్రజ్ఞః నచ కేవలః శాస్త్రజ్ఞ నిర్ణయః అస్మదను భవేనాపి సంవదత ఏవ -
తధాహి -ఏషా జాగ్ర దేష స్వప్నః ఏషా సుషుప్తి రితి కేన ప్రమీయతే - నను తవ జ్ఞానేనైవ ప్రమాణేన - నచేతమీయతే జ్ఞానేన నాస్త్యేవ తాసా మనుభవః అవస్థానాం - నఖలు అవస్థైవా వస్థామను భవతి - జ్ఞాన విరహితత్వా తస్యాః - యద్ జ్ఞానం తస్యైవానుభవః న జడస్య కదాపి - అతో జ్ఞానలక్షణా బుద్ది రవస్థాత్రయ మపి అభివ్యాప్య వర్తత ఏవ - న జాతు నివర్తత ఇత్యభ్యుపగంతవ్యం
నను సుషుప్తే జ్ఞాన మపి నోపలభ్యతే యధా జ్ఞేయ మిదం శరీరాదికం -ఏవం ప్రమాణ ప్రమేయ యో రుభయో రప్య భావే శూన్యతైనావ శిష్యతే ఇతి కుతో నాధ్యవసీ యేత - మైవం - జ్ఞానం కదాపి నా భావ ముపైతి జ్ఞేయ ముపైతి చేదుపైతు నామ - న జ్ఞానం కదాపి - కుతః - జ్ఞానస్యా భానే కిం ప్రమాణం జ్ఞేయా భావస్యేతి ప్రశ్నో దురుత్తరః - జ్ఞేయస్య భావోయధా తధా అభావస్యాపి గ్రహీతృ జ్ఞానమేవ - తచ్చేన్న స్యాత్ * అభావస్య ప్రమాణమేవ నాస్తీతి నా సా వభావః కింతు భావ ఏవేతి వక్తవ్యం స్యాత్ - కించ జ్ఞాన స్యాభావోపి జ్ఞానేనైవ గ్రహీతవ్యః - తస్మాత్ జ్ఞాన మప్య భావ గ్రస్తం భవతీ త్యుక్తిః కేవలం భ్రాంతిరేవ -
Page 45