Index

శ్రీ విష్ణు సహస్రనామ అంతరార్థము

నామం	అంతరార్థము
మాధవః మధుసూదనః	దానితో మాధవుడయ్యాడీ జీవుడు, మా అంటే ప్రాపంచికమైన సంపద. దాన్ని పోగుచేసుకున్న ధవుడితడు, ధవుడంటే నరుడని ఒక అర్థం. ఇది మధువులాగా ఎంత ఆర్జించినా సుఖంలేదు. ఆరోపితమే గనుక ఎప్పటికీ మనకు దక్కదిది. కనుకనే దీన్ని ఎప్పటికప్పుడు సూదనం- నిర్మూలనం చేసి మనకు కనువిప్పు చేస్తున్నాడా మాధవుడు.
ఈశ్వరః విక్రమీ ధన్వీ మేధావీ	ఈశ్వరుడాయన, ఈ మధువును కల్పించిన వాడాయనే. దీన్ని కల్పించటానికెలాగో నిర్మూలించటానికీ అలాగే ఉందాయనకు సామర్థ్యం. విరుద్ధమైన క్రమం విక్రమం. పరస్పర విరుద్ధమైన పోకడ పరమాత్మది. మనకంతుపట్టదు. ధన్వమంటే మరు భూమి. అలాంటి ఆభాసరూపమైన లక్ష్మినెందుకు సృష్టించాడా ధన్వి - మేధావి గనుక. మేధా అంటే మాయాశక్తి. అది కలవాడాయన.
విక్రమః క్రమః	అది విక్రమమూ క్రమమూ రెండు మార్గాలలో ప్రసరించగలదా శక్తి. విక్రమం సృష్టి - క్రమం సంహారం.
అనుత్తమః దురాధర్షః	ఏమిటది ఎందుకని అడిగేవాడు లేడు. అంతకుమించిన (ఉత్తమ) వాడుంటే గదా. అనుత్తముడాయన. అంతేకాక దురాధర్హుడు, తేరిచూడ లేరెవ్వరూ. ఏకమే వాద్వితీయం గదా. ఎవరున్నారని.
కృతజ్ఞః కృతిః	అయితే ఇంతేనా మనగతి. పరవాలేదు. మనం చేసే ప్రతిపనీ (కృత) కనిపెడుతూనే ఉన్నాడాయన. కృతజ్ఞుడే కాదు. కృతికూడా.

Page 14

బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు